Thảm họa lật tàu Vịnh Xanh 58 tại Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh, đã gây ra một trong những tai nạn hàng hải đau thương nhất trong lịch sử, cướp đi sinh mạng của 37 người và để lại những hậu quả không thể khắc phục. Trong không khí tang tóc và chia buồn, một số cá nhân đã lợi dụng mạng xã hội để dựng chuyện và chế ảnh sai sự thật liên quan đến thảm kịch này. Những hành động này không chỉ thể hiện sự thiếu tôn trọng và vô cảm mà còn có thể phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Luật sư Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Công ty Luật TGS, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, nhận định rằng việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để chế ảnh, dựng chuyện về thảm kịch nhằm tăng tương tác trên mạng xã hội là hành vi vi phạm pháp luật và cần bị xử lý nghiêm. Theo ông, hành vi này không chỉ trái với thuần phong mỹ tục và đi ngược lại với những giá trị đạo đức cơ bản của xã hội mà còn gây ra những hệ lụy tiêu cực cho xã hội và cộng đồng.
Điều 101 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định rằng cá nhân, tổ chức cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân lên mạng xã hội có thể bị xử phạt hành chính. Mức phạt đối với cá nhân vi phạm là từ 5 đến 10 triệu đồng, với tổ chức vi phạm là từ 10 đến 20 triệu đồng. Ngoài ra, chủ thể vi phạm còn bị buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn do thực hiện hành vi vi phạm.
Trong trường hợp hành vi bị xác định gây hậu quả nghiêm trọng trong xã hội, như làm hoang mang dư luận, gây phẫn nộ, bức xúc trong nhân dân, tạo tâm lý tiêu cực cho gia đình nạn nhân hay dẫn tới khó khăn, cản trở cho công tác cứu hộ, người vi phạm có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015. Mức phạt có thể áp dụng là phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Trường hợp hành vi gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị phạt tù từ 2 đến 7 năm.
Là một xã hội văn minh và hiện đại, việc xây dựng và thực hiện các quy định pháp luật nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức và Nhà nước là rất cần thiết. Việc xử lý nghiêm những hành vi lợi dụng mạng xã hội để đưa thông tin sai lệch, giả mạo, xuyên tạc về các sự kiện xã hội, đặc biệt là những sự kiện lớn như tai nạn lật tàu Vịnh Xanh 58, giúp nâng cao ý thức của cộng đồng về việc sử dụng mạng xã hội một cách có trách nhiệm và văn minh.