Một tuần đã trôi qua kể từ vụ lật tàu Vịnh Xanh 58, một sự việc đã làm dấy lên hồi chuông cảnh báo về những khoảng trống trong quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam. Mặc dù chỉ cách bờ 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km, tàu Vịnh Xanh 58 chở 49 người đã gặp phải giông lốc bất ngờ và lật giữa biển mà không có hệ thống giám sát nào phát hiện ra trong khoảng 2 giờ đồng hồ. Sự chậm trễ này được coi là một “lỗ hổng chết người” trong thời đại mà mọi chuyển động của con người đều có thể được giám sát qua GPS, cảm biến, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn…
Trong thời đại số, việc giám sát thời gian thực đối với mọi tàu du lịch là điều bắt buộc. Tuy nhiên, vụ việc lần này không chỉ là một tai nạn hàng hải thông thường, mà còn làm lộ ra những khoảng trống lớn và thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực. Chuyển đổi số và công nghệ chỉ thực sự có ý nghĩa khi chúng có thể chạm đến những tình huống khẩn cấp nhất, khốc liệt nhất, nơi con người không còn đơn độc.
Các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng số hóa các tình huống khẩn cấp. Tất cả tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống Trung tâm Giám sát (IOC) phải tích hợp AI để phát hiện các lộ trình bất thường. Khi một tàu không về đúng giờ, phải có cảnh báo. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Và khi có mưa bão, phải có radar thời tiết – tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Sự sống không chỉ trông chờ vào wifi mạnh và “may rủi” trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Chuyển đổi số không chỉ dừng lại là hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Chuyển đổi số không chỉ cần vẽ bản đồ đẹp – mà còn là ứng cứu người đúng lúc, trong những tình huống nguy cấp.
Như vậy, việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực cần được quan tâm và đầu tư đúng mức. Đồng thời, các cơ quan chức năng cần có những giải pháp cụ thể để giám sát và đảm bảo an toàn cho người dân, đặc biệt là trong những tình huống khẩn cấp.