Tự chủ trong giáo dục nghề nghiệp: Cần đi kèm với trách nhiệm giải trình
Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) mới đây đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố để lấy ý kiến góp ý. Một trong những nội dung quan trọng được nhấn mạnh trong dự thảo là việc mở rộng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh quyền tự chủ, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cũng cần phải thực hiện trách nhiệm giải trình về chất lượng và hiệu quả đào tạo.
Theo các chuyên gia và lãnh đạo của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, việc tự chủ sẽ mang lại nhiều lợi ích cho các trường nghề. Cụ thể, các trường sẽ chủ động hơn trong công tác tuyển sinh, đào tạo và quản lý tài chính. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực, cần có cơ chế kiểm định và đánh giá chất lượng đào tạo.
Thạc sĩ Huỳnh Ngọc Hợi, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Phương Đông (Thành phố Đà Nẵng) cho rằng, dự thảo mở rộng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp sẽ mang lại nhiều thuận lợi. Các trường sẽ chủ động hơn trong việc xây dựng phương án tuyển sinh phù hợp với người học và đặc thù ngành nghề.
Tiến sĩ Phạm Văn Tân, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Y tế Hà Nội, cũng cho rằng tự chủ chỉ tiêu tuyển sinh sẽ đi kèm với trách nhiệm giải trình về chất lượng và hiệu quả đầu ra. Nhà trường sẽ phải công khai mức học phí và các khoản thu dịch vụ khác cho từng năm học và toàn khóa.
Thạc sĩ Nguyễn Khánh Cường, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ Quốc tế LILAMA2 (tỉnh Đồng Nai) đánh giá, việc mở rộng quyền tự chủ giúp trường nghề chủ động hơn trong công tác tuyển sinh và đào tạo. Tuy nhiên, để sinh viên yên tâm học tập, cần có thêm chính sách hỗ trợ từ ngân sách nhà nước.
Về việc đưa chức danh giảng viên đồng cơ hữu vào dự thảo, các chuyên gia cho rằng cần định nghĩa rõ về giảng viên đồng cơ hữu để tránh lạm dụng khi mở ngành. Đồng thời, cần có văn bản hướng dẫn cụ thể để nhà trường thuận tiện hơn trong việc tuyển dụng, ký hợp đồng và phân bổ giờ giảng.
Thạc sĩ Huỳnh Ngọc Hợi đề xuất, cần quy định tỷ lệ tối đa giảng viên đồng cơ hữu được tính vào tổng số giảng viên phục vụ cho việc mở ngành hoặc duy trì ngành. Điều này giúp đảm bảo ngành học vẫn có “xương sống” là giảng viên cơ hữu toàn thời gian để duy trì lâu dài.
Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) cần tiếp tục được hoàn thiện để tạo ra hệ sinh thái giáo dục nghề nghiệp năng động, linh hoạt, thích ứng cao với sự thay đổi của thị trường lao động và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Việc hoàn thiện dự thảo luật sẽ giúp nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, đáp ứng nhu cầu của xã hội và người học.
Một số chuyên gia cũng đề xuất, cần có cơ chế giám sát và đánh giá chất lượng đào tạo của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ cho các trường nghề để đầu tư vào cơ sở vật chất và công nghệ, nhằm nâng cao chất lượng đào tạo.
Trước những thách thức và cơ hội của thời đại, giáo dục nghề nghiệp đang đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho thị trường lao động. Vì vậy, việc hoàn thiện dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) là rất cần thiết để tạo ra hệ sinh thái giáo dục nghề nghiệp phát triển bền vững.
Tóm lại, việc mở rộng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cần đi kèm với trách nhiệm giải trình về chất lượng và hiệu quả đào tạo. Để đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực, cần có cơ chế kiểm định và đánh giá chất lượng đào tạo. Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) cần tiếp tục được hoàn thiện để tạo ra hệ sinh thái giáo dục nghề nghiệp năng động, linh hoạt, thích ứng cao với sự thay đổi của thị trường lao động và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.