Một kịch bản mà Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm cách sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell sẽ kéo theo một cuộc chiến pháp lý kéo dài với nhiều hệ lụy khó lường trước được đối với ngân hàng trung ương, thị trường tài chính và cả nền kinh tế. Dựa trên phân tích của các chuyên gia về pháp lý và chính sách, tình huống này đặt ra nhiều câu hỏi liên quan tới quyền hạn của người đứng đầu Nhà Trắng và tính độc lập của Fed.
Một vấn đề cốt lõi xoay quanh việc liệu Tổng thống Trump có đủ thẩm quyền để cách chức ông Powell hay không. Đáp án gần như chắc chắn là không, trừ khi có “nguyên nhân chính đáng”. Song việc xác định “nguyên nhân chính đáng” bao gồm những gì có thể mang tính chất chủ quan và phụ thuộc nhiều vào các yếu tố cụ thể.
Trong trường hợp ông Trump tìm cách sa thải ông Powell, rất có khả năng Chủ tịch Fed sẽ khởi kiện. Nhiều khả năng vụ kiện sẽ được trình lên Tòa án Tối cao. Trong quá khứ, Tòa án này đã có những phán quyết chỉ ra rằng Fed – với tư cách là một thực thể đặc biệt, và các thống đốc của cơ quan này không thể bị thay đổi nhân sự một cách tuỳ tiện.
Ngoài ra, ông Powell còn có thể yêu cầu Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) tiếp tục bổ nhiệm ông làm Chủ tịch. Điều này cho phép ông tiếp tục có những ảnh hưởng tới chính sách tiền tệ. Điều này hoàn toàn có khả năng vì trong lịch sử, Chủ tịch FOMC luôn là Chủ tịch Hội đồng Thống đốc Fed, nhưng không phải là một yêu cầu bắt buộc.
Tổng thống Trump từ lâu đã nhiều lần bày tỏ mong muốn cắt giảm lãi suất, điều mà theo ông có thể sẽ tạo ra những hệ quả kinh tế đáng kể. Người đứng đầu Nhà Trắng muốn lãi suất thấp hơn nhiều và muốn điều đó xảy ra ngay lập tức, không màng những hệ quả kinh tế có thể phát sinh sau đó.
Các chuyên gia nhận định rằng nếu ông Trump thực sự sa thải ông Powell, điều đó có thể sẽ tạo ra những hậu quả nghiêm trọng cho thị trường và nền kinh tế. Vụ sa thải như vậy khó có thể làm thay đổi cách tiếp cận của FOMC đối với chính sách tiền tệ và thậm chí có thể khiến họ cứng rắn hơn trong lập trường về lãi suất.
Ngoài ra, chi phí về danh tiếng phát sinh từ vụ sa thải ông Powell sẽ rất khó để khắc phục. Bất kỳ sự can thiệp chính trị nào vào hoạt động của Fed đều có nguy cơ dẫn đến những chính sách tiền tệ yếu kém, giống như những gì đã xảy ra vào cuối thập kỷ 1960 và đầu những năm 1970, và để lại những hậu quả bất lợi cho lạm phát.