Dự án bất động sản trị giá hàng trăm triệu USD của Mark Zuckerberg tại Hawaii đang gây ra những lo ngại về việc xóa sổ di sản văn hóa của người bản địa. Khu đất mà CEO Meta đang phát triển nằm tại đảo Kauai, nơi có nhiều di tích văn hóa và lịch sử quan trọng.

Một người bản địa, Julian Ako, đã phát hiện ra rằng tổ tiên của mình đã được chôn cất tại mảnh đất này, hiện nằm trong khu phức hợp bí mật của Zuckerberg. Mảnh đất này trước đây thuộc về gia đình ông cố của Ako, nhưng đã trở thành một phần của dự án bất động sản khổng lồ.

Sau quá trình đàm phán với đại diện pháp lý của Zuckerberg, Ako được phép tiếp cận khu đất để xác định và đăng ký vị trí các ngôi mộ với chính quyền bang Hawaii. Tuy nhiên, ông vẫn chưa thể tìm thấy dấu tích của những người thân khác được cho cũng chôn tại đây.

Điều khiến Ako lo ngại là khu vực này được kiểm soát an ninh nghiêm ngặt và nhân viên xây dựng bị buộc ký các thỏa thuận không tiết lộ (NDA), khiến việc báo cáo phát hiện các di tích văn hóa như hài cốt (iwi) trở nên phức tạp.

Chính quyền Hawaii đã xác nhận khả năng có thêm nhiều địa điểm chôn cất chưa xác định trong khu đất này. Đại diện truyền thông của Zuckerberg cho biết khu mộ của gia đình Ako đã được thông báo từ năm 2015 và đang được rào lại. Bà cũng cho biết nhân viên buộc phải tuân thủ quy định về việc báo cáo nếu phát hiện di tích văn hóa.

Dự án bất động sản của Zuckerberg đã trở thành một trong những vấn đề nóng tại Hawaii, đặc biệt khi không ai rõ liệu còn bao nhiêu di tích văn hóa khác đang bị chôn vùi trong vùng đất bị phong tỏa. Mark Zuckerberg đã trở thành một trong những chủ đất lớn nhất tại bang Hawaii, với tổng diện tích đất vượt mốc 2.300 mẫu Anh (9,3 triệu m2), gấp gần 10 lần Công viên Trung tâm ở New York.

Zuckerberg không phải là người duy nhất tham gia vào làn sóng mua đất tại Hawaii. Nhiều tỷ phú công nghệ khác, như Larry Ellison, Jeff Bezos, Oprah Winfrey và Marc Benioff, cũng sở hữu đất rộng tại các đảo Hawaii. Tuy nhiên, sự hiện diện ngày càng lớn của Zuckerberg vẫn gây tranh cãi, và nhiều chuyên gia và cư dân bản địa lo ngại rằng sự “chiếm lĩnh” đất đai của các tỷ phú từ đất liền sẽ phá vỡ cấu trúc xã hội và bản sắc của Hawaii.

Khu đô thị Hiệp Hòa, một dự án quy mô lớn với diện tích gần 290 ha, sẽ được triển khai trên cù lao Phố, nằm giữa sông Đồng Nai, thuộc địa bàn phường Trấn Biên, tỉnh Đồng Nai. Dự án này do liên danh của Sun Group, bao gồm Công ty TNHH Lan Anh – Phú Quốc, Công ty cổ phần Tập đoàn Mặt Trời, Công ty TNHH Mặt trời Hạ Long, Công ty cổ phần Tập đoàn Bất động sản Mặt Trời và Công ty TNHH Đầu tư Biển đẹp Phú Quốc, làm chủ đầu tư.

Theo báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đang lấy ý kiến, khu đô thị Hiệp Hòa sẽ cung cấp hơn 10.200 sản phẩm nhà ở đa dạng, bao gồm liền kề, biệt thự, chung cư thương mại và nhà ở xã hội. Ngoài ra, dự án còn bao gồm các hạng mục dịch vụ và du lịch như căn hộ lưu trú, văn phòng, khách sạn, khu nghỉ dưỡng và vui chơi giải trí. Dự án có quy mô dân số khoảng 31.600 người.

Tổng vốn đầu tư dự kiến cho khu đô thị Hiệp Hòa lên tới 72.290 tỷ đồng, tương đương gần 2,8 tỷ USD. Trong đó, vốn góp của liên danh hơn 10.800 tỷ đồng, còn lại là vốn huy động. Riêng chi phí bồi thường và hỗ trợ tái định cư khoảng 16.700 tỷ đồng.

Dự án hoạt động trong 50 năm, dự kiến thực hiện trong 12 năm từ 2024 và đưa vào vận hành từ năm 2036. Dự án được phân kỳ thành 6 dự án thành phần, với mục tiêu tạo nên một kiến trúc đô thị ven sông hiện đại và hài hòa với cảnh quan thiên nhiên. Đồng thời, dự án hướng đến phát triển du lịch bền vững, kết hợp nhiều loại hình nhà ở với trung tâm thương mại và du lịch.

Cù lao Phố, nơi dự kiến đầu tư khu đô thị 72.000 tỷ đồng, rộng khoảng 640 ha, thuộc phường Trấn Biên, được bao bọc bởi hai nhánh của sông Đồng Nai. Cù lao Phố được kết nối với khu vực xung quanh bằng hệ thống cầu Hiệp Hòa, Bửu Hòa và các tuyến đường chính như Nguyễn Văn Trị, Đinh Bộ Lĩnh.

Là một trong những thủ phủ công nghiệp phía Nam, Đồng Nai đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển nóng thị trường bất động sản. Nguồn cung thị trường này chủ yếu là loại hình đất nền, biệt thự, nhà phố. Thời gian qua, cùng với diễn biến chung của thị trường, nhiều phân khúc tại khu vực này có xu hướng dần phục hồi.