Chính phủ Việt Nam đã đưa ra kế hoạch toàn diện nhằm thúc đẩy chuẩn hóa dữ liệu và xây dựng hạ tầng số để phục vụ cho quá trình chuyển đổi số trên toàn quốc. Kế hoạch này nhắm đến việc xây dựng một kiến trúc hệ thống và nền tảng dùng chung, cho phép kết nối tất cả các hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương. Mục tiêu chính là đảm bảo sự liên thông và chia sẻ dữ liệu một cách đồng bộ giữa các cơ quan, giúp nâng cao hiệu quả trong công tác điều hành và cải cách thủ tục hành chính.

Một phần quan trọng của kế hoạch này là yêu cầu rà soát và chuẩn hóa 100% cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành. Điều này sẽ giúp phục vụ hiệu quả cho công tác điều hành, cải cách thủ tục hành chính và nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến. Để đạt được mục tiêu này, Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành liên quan. Bộ Công an sẽ chủ trì xây dựng Kiến trúc dữ liệu quốc gia tổng thể và Khung quản trị dữ liệu, cùng với các văn bản pháp lý quy định việc chia sẻ dữ liệu bắt buộc giữa các cơ quan.

Đồng thời, các bộ, ngành cũng được yêu cầu rà soát pháp luật để công nhận giá trị pháp lý của dữ liệu điện tử. Sự hoàn thiện thể chế này là cần thiết để đảm bảo tính pháp lý và hiệu quả của dữ liệu điện tử trong các hoạt động của cơ quan nhà nước. Chính phủ cũng ưu tiên tập trung hoàn thiện 11 cơ sở dữ liệu quốc gia trọng yếu, bao gồm các lĩnh vực như đất đai, tài chính, giáo dục, y tế, hộ tịch… Việc hoàn thiện các cơ sở dữ liệu này sẽ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ công và quản lý nhà nước.

Song song với việc chuẩn hóa dữ liệu, Chính phủ cũng đặt trọng tâm vào việc xây dựng hạ tầng số. Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ chủ trì xây dựng Khung Kiến trúc quốc gia số, đảm bảo khả năng kết nối giữa các khối cơ quan. Mạng truyền số liệu chuyên dùng sẽ được nâng cấp theo mô hình tập trung, hiện đại và bảo mật cao. Điều này sẽ tạo nền tảng cần thiết cho sự phát triển của các dịch vụ số và ứng dụng trong quản lý nhà nước.

Bên cạnh các hoạt động trên, thông tin về việc thành lập Liên minh KOL Việt Nam trong tháng 8 cũng đã được công bố. Liên minh này nhắm đến việc lan tỏa thông tin tích cực và đấu tranh chống tin sai lệch trên mạng xã hội. Đây là một bước đi quan trọng nhằm đảm bảo môi trường thông tin lành mạnh và an toàn trên không gian mạng.

Ngoài ra, một số tin tức khác cũng đáng chú ý. Chủ tịch Tập đoàn Viettel Tào Đức Thắng được thăng quân hàm Trung tướng, đây là sự công nhận của Nhà nước về những đóng góp của ông trong lĩnh vực quân đội và công nghệ. Thỏa thuận hợp tác giữa Samsung và Tesla trong việc sản xuất chip bán dẫn cũng là một tin tức quan trọng, thể hiện sự hợp tác mạnh mẽ giữa các tập đoàn lớn trong lĩnh vực công nghệ.

Ngày 23/7/2025, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng đã có buổi làm việc với Cục Thông tin, Thống kê, đặt mục tiêu chuyển đổi cục này thành trung tâm dữ liệu chiến lược và phân tích chính sách. Bộ trưởng nhấn mạnh rằng trong thời đại dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo, dữ liệu đóng vai trò quan trọng cho mọi quyết sách.

Bộ trưởng yêu cầu Cục Thông tin, Thống kê tổ chức lại dữ liệu theo hướng mở, trở thành nền tảng chia sẻ thông tin quốc gia trong lĩnh vực KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KHCN,ĐMST&CĐS). Cục cần chuyển đổi từ thu thập thông tin đơn thuần sang phân tích dữ liệu chiến lược và thời gian thực về KHCN,ĐMST&CĐS.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng yêu cầu Cục Thông tin, Thống kê xây dựng chiến lược cho giai đoạn từ nay đến 2028. Một số trụ cột chính được Bộ trưởng đề cập bao gồm: Dữ liệu lớn, công nghệ số, phân tích chiến lược và cung cấp thông tin phục vụ đa đối tượng. Bộ máy của cục phải được tái tổ chức theo hướng tinh gọn, chuyên sâu nhằm trở thành trung tâm phân tích và tư vấn chiến lược cấp quốc gia về KHCN,ĐMST&CĐS.

Hiện nay, Cục Thông tin, Thống kê đang quản lý nguồn tài liệu lớn nhất về KH&CN tại Việt Nam. Cục cấp quyền truy cập và khai thác các nguồn dữ liệu lớn như ScienceDirect và Scopus – hai nguồn dữ liệu khoa học hàng đầu thế giới – cho các đơn vị nghiên cứu và đào tạo.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh cũng đưa ra năm yêu cầu nhằm nâng cao hiệu quả công tác thống kê trong lĩnh vực KHCN,ĐMST&CĐS. Thứ trưởng nhấn mạnh đến việc xây dựng hệ thống dữ liệu nền tảng, thống nhất, có khả năng phục vụ công tác điều hành vĩ mô và đánh giá đúng tiềm lực thực chất của ngành.

Một số nhiệm vụ trọng tâm được Thứ trưởng đề cập bao gồm đẩy mạnh cấp giấy chứng nhận đăng ký kết quả thực hiện nhiệm vụ KH&CN, cấp mã số ISSN và biên soạn, xuất bản ấn phẩm thông tin KH&CN. Cục Thông tin, Thống kê cũng cần tăng cường phối hợp với các tổ chức quốc tế để tích hợp dữ liệu Việt Nam vào hệ thống thống kê toàn cầu.

Trước những thách thức và cơ hội trong thời đại dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng tin rằng Cục Thông tin, Thống kê có tiềm năng trở thành một trung tâm dữ liệu chiến lược, cung cấp thông tin đa dạng cho nhiều đối tượng. Điều này đòi hỏi cục phải nhanh chóng thích nghi, tái tổ chức và triển khai các giải pháp phù hợp.

Nhìn chung, việc chuyển đổi Cục Thông tin, Thống kê thành trung tâm phân tích và tư vấn chiến lược cấp quốc gia là mục tiêu quan trọng trong giai đoạn tới. Cục cần không ngừng nâng cao năng lực phân tích dữ liệu và tư vấn chính sách nhằm đáp ứng yêu cầu của các nhà hoạch định chính sách và các bên liên quan.

Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI: Khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia

Trong bối cảnh hiện nay, việc xác định dữ liệu là tài nguyên số quan trọng đã trở thành một vấn đề cấp thiết. Tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ mới để nâng cao hiệu suất lao động, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển đổi số quốc gia.

Ông Trần Quang Hưng, UVBCH, Trưởng Ban Đoàn – Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, đã chủ trì phiên thảo luận và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng ‘bệ đỡ thị trường’ cho đổi mới sáng tạo. Với dân số hơn 100 triệu người và hệ thống dữ liệu ngày càng được hoàn thiện, Việt Nam đang sở hữu lợi thế lớn để phát triển các mô hình kinh tế dựa trên dữ liệu.

Tuy nhiên, ông Hưng cũng chỉ ra rằng dữ liệu quốc gia hiện nay vẫn còn phân tán, thiếu sự liên kết giữa các lĩnh vực như thuế, bảo hiểm, nhân khẩu, ngành nghề… Điều này đã gây ra khó khăn cho việc khai thác và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả.

Các chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam cần làm rõ khái niệm dữ liệu trong bối cảnh hiện nay, những thuộc tính nào cần lưu trữ lâu dài và đâu là thông tin nên được loại bỏ. Điều cốt lõi của dữ liệu là phải ‘đúng, đủ, sạch, sống’. Tuy nhiên, phần lớn phần mềm không được cập nhật dữ liệu thường xuyên, dẫn đến giá trị thông tin giảm theo thời gian.

Để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, cần phát triển các nền tảng thực sự hữu ích để người dân sử dụng thường xuyên trong đời sống hằng ngày. Đặc biệt, toàn bộ dữ liệu thu thập từ người dùng cần được bảo mật tuyệt đối và tuân thủ các quy chuẩn chặt chẽ.

Một bước tiến quan trọng tại Việt Nam là việc tích hợp số định danh cá nhân với hệ thống bảo hiểm. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng cách rất lớn đến mục tiêu liên thông dữ liệu y tế quốc gia. Các chuyên gia cho rằng cần bắt đầu từ dữ liệu cá nhân sau đó tiến tới dữ liệu ngành, chuẩn hóa định danh cá nhân là bước đầu tiên, cần một mã số duy nhất được dùng xuyên suốt cho tất cả dịch vụ công và dịch vụ tư nhân.

Mỗi ngành cần xây dựng bộ chuẩn dữ liệu riêng (cấu trúc, chuẩn định dạng) để dữ liệu có thể phân tích, lưu trữ và chia sẻ. Hơn nữa, cần tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh, đặc biệt phục vụ nghiên cứu khoa học. Điều này sẽ giúp khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia.

Tóm lại, việc khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia là một vấn đề cấp thiết. Các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, chuẩn hóa định danh cá nhân và tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh.