Luật Nhà giáo – một đạo luật quan trọng sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong việc nâng cao地位 và quyền lợi của nhà giáo. Một trong những điểm mới nổi bật của luật này là việc bỏ chia hạng nhà giáo, thay vào đó, chức danh nhà giáo sẽ được xác định dựa trên yêu cầu của hoạt động nghề nghiệp trong từng cấp học và trình độ đào tạo.

Điều này được kỳ vọng sẽ chấm dứt những bất cập và bất công trong việc trả lương cho nhà giáo hiện nay. Từ ngày 01/01/2026, giáo viên sẽ không còn được chia thành các hạng I, II, III như hiện nay. Thay vào đó, lương của nhà giáo sẽ được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến sẽ tham mưu Chính phủ xếp lại bảng lương của một số chức danh nhà giáo, bao gồm giáo viên mầm non, phổ thông, dự bị đại học, và giáo viên giáo dục nghề nghiệp hạng IV. Mục đích là để bảo đảm tính thống nhất về bảng lương áp dụng với các chức danh nghề nghiệp viên chức nhà giáo và viên chức các ngành, lĩnh vực khác.

Dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo cũng đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng. Theo đó, hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo sẽ được áp dụng với mức từ 1,1 đến 1,6 tùy theo cấp học và trình độ đào tạo.

Điều này sẽ giúp bảo đảm mức sống của nhà giáo, giúp họ an tâm công tác và cống hiến cho sự nghiệp giáo dục. Bên cạnh đó, Luật Nhà giáo cũng quy định các chính sách ưu đãi và phụ cấp đặc thù khác cho nhà giáo.

Chính sách thu hút và trọng dụng nhà giáo sẽ bao gồm ưu tiên trong tuyển dụng, tiếp nhận, tiền lương, phụ cấp, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm, điều kiện làm việc, trang thiết bị làm việc, và phúc lợi.

Việc xếp lương theo cấp học và trình độ đào tạo sẽ giúp đảm bảo công bằng và hợp lý trong việc trả lương cho nhà giáo. Giáo viên có trình độ đào tạo cao hơn sẽ được hưởng lương cao hơn, và giáo viên có hiệu quả công việc cao hơn sẽ được thưởng cao hơn.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính hiệu quả của các chính sách mới, cần phải đi kèm với trách nhiệm và cấm tuyệt đối dạy thêm tiêu cực, dạy thêm trái phép. Chỉ khi có sự kết hợp giữa nâng cao地位 và quyền lợi của nhà giáo với trách nhiệm và kỷ luật nghiêm khắc, chúng ta mới có thể trả lại sự tôn nghiêm, uy tín và vị thế của nhà giáo.

Giáo viên mầm non sẽ có cơ hội nghỉ hưu trước 5 tuổi nếu có nguyện vọng từ năm 2026. Luật Nhà giáo 2025, dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, quy định rằng giáo viên mầm non có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường nhưng không quá 5 tuổi.

Căn cứ Điều 26 Luật Nhà giáo 2025, nhà giáo trong cơ sở giáo dục mầm non nếu có nguyện vọng thì có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường nhưng không quá 5 tuổi. Trường hợp có đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi.

Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035, theo quy định của Bộ luật Lao động 2019. Từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ.

Bắt đầu từ năm 2026, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường là 61 tuổi 6 tháng đối với nam và 57 tuổi đối với nữ. Do đó, giáo viên mầm non nếu có nguyện vọng sẽ được nghỉ hưu ở tuổi 56 tuổi 6 tháng trở lên đối với nam và 52 tuổi trở lên đối với nữ.

Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu và chính sách nghỉ hưu trước tuổi này được xem là một trong những chính sách có lợi cho nhà giáo, đặc biệt là giáo viên mầm non, giúp họ có thể nghỉ hưu sớm hơn và giảm bớt gánh nặng công việc.

Chính phủ đang hoàn thiện dự thảo nghị định mới về chính sách tiền lương và phụ cấp cho nhà giáo, với nhiều điểm mới và đột phá nhằm nâng cao đời sống và thu nhập cho đội ngũ này. Theo nội dung dự thảo, nhà giáo sẽ được hưởng lương cao nhất trong hệ thống thang, bảng lương hành chính sự nghiệp. Ngoài ra, dự thảo cũng quy định cụ thể về phụ cấp thâm niên, phụ cấp ưu đãi nghề và tăng phụ cấp cho giáo viên mầm non.

Về chính sách tiền lương, dự thảo nêu rõ nhà giáo được bổ nhiệm chức danh nào sẽ được xếp lương và hưởng hệ số lương đặc thù áp dụng đối với chức danh đó. Việc trả lương phải gắn với kết quả thực hiện nhiệm vụ của nhà giáo và nguồn trả lương của cơ sở giáo dục. Điều này nhằm đảm bảo rằng lương của nhà giáo được tính toán dựa trên công việc thực tế và nguồn tài chính của cơ sở giáo dục.

Dự thảo cũng đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực và nhân văn góp phần nâng cao đời sống, sức khỏe và điều kiện làm việc của đội ngũ nhà giáo, đặc biệt là giáo viên ở vùng khó khăn. Ví dụ, nhà giáo sẽ được khám sức khỏe ít nhất một lần/năm, hỗ trợ nhà ở công vụ, thuê nhà ở, hỗ trợ giáo viên dạy lớp ghép, trẻ dân tộc thiểu số… Những chính sách này không chỉ giúp cải thiện điều kiện sống mà còn tạo động lực cho nhà giáo cống hiến cho ngành giáo dục.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga đánh giá cao dự thảo nghị định, cho rằng nó thể hiện một bước tiến rất đáng ghi nhận trong việc cụ thể hóa chủ trương ‘nhà giáo được hưởng lương cao nhất trong hệ thống thang, bảng lương hành chính sự nghiệp’. Tuy nhiên, bà Nga cũng đề nghị cần tiếp tục cải thiện mức lương cơ sở, hoặc tăng hệ số đặc thù cho nhóm nhà giáo ở bậc học thấp. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng lương của nhà giáo thực sự phản ánh giá trị công việc và mức độ khó khăn của từng bậc học.

Đại biểu Trần Khánh Thu đề nghị quá trình xây dựng dự thảo nghị định cần rà soát đánh giá việc xác định tiền lương nhà giáo theo cách xác định lương của nghị quyết 27 về cải cách chính sách tiền lương với cán bộ, công chức, viên chức để đảm bảo phù hợp. Đồng thời, quy định cụ thể, xác định rõ nguồn kinh phí do ngân sách nhà nước đảm bảo để chi trả tiền lương cho nhà giáo hằng năm. Điều này sẽ giúp đảm bảo tính minh bạch và bền vững của chính sách lương.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục – Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho rằng lương giáo viên chưa đủ sống dẫn đến tình trạng dạy thêm và học thêm. Ông cũng đề xuất cần có giải pháp rất tổng thể để giải quyết vấn đề này. Lương của nhà giáo không chỉ là vấn đề về thu nhập mà còn liên quan đến chất lượng giáo dục và động lực của đội ngũ nhà giáo.

Các chuyên gia và nhà quản lý giáo dục cũng đánh giá cao dự thảo nghị định, cho rằng nó sẽ giúp cải thiện đáng kể đời sống và thu nhập cho đội ngũ nhà giáo, tạo động lực mạnh mẽ để nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo. Dự thảo nghị định này là một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện chủ trương nâng cao地位 của nhà giáo trong xã hội và đảm bảo rằng họ được đối xử công bằng và xứng đáng với vai trò của mình.

Hiện tại, dự thảo nghị định vẫn đang được hoàn thiện và sẽ sớm được ban hành. Việc này không chỉ giúp nâng cao đời sống của nhà giáo mà còn đóng góp vào sự phát triển của ngành giáo dục và đào tạo Việt Nam.

Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Nhà giáo, một đạo luật quan trọng khẳng định chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc tôn vinh, chăm lo, bảo vệ và phát triển đội ngũ nhà giáo. Luật này không chỉ giúp giáo viên có thêm động lực mà còn có thể an tâm gắn bó và cống hiến cho nghề giáo. Một trong những điểm nổi bật của Luật Nhà giáo là quy định về lương của nhà giáo, được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Điều này sẽ giúp hiện thực hóa mơ ước của bao nhà giáo ‘sống được bằng lương’, không còn phải phụ thuộc vào các công việc làm thêm bên ngoài. Sự thay đổi này không chỉ giúp cải thiện đời sống của giáo viên mà còn nâng cao chất lượng giáo dục. Nhiều giáo viên đã chia sẻ về những khó khăn họ gặp phải trong việc đảm bảo cuộc sống với lương thấp hiện nay. Để khắc phục điều này, Luật Nhà giáo giao Chính phủ quy định chi tiết về chính sách tiền lương đối với nhà giáo, từ đó mở ra hy vọng về một tương lai tốt hơn cho đội ngũ giáo viên.

Là một phần quan trọng trong việc phát triển đội ngũ nhà giáo, Luật Nhà giáo cũng đặt ra trách nhiệm giữ gìn đạo đức nghề nghiệp của nhà giáo. Thông qua việc luật hóa các quy tắc ứng xử cụ thể trong quan hệ với người học, đồng nghiệp, gia đình học sinh và xã hội, Luật Nhà giáo nhằm đảm bảo nhà giáo luôn mẫu mực, liêm chính và tận tâm trong giảng dạy và ứng xử xã hội. Việc này không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục mà còn góp phần xây dựng một môi trường giáo dục tích cực và văn minh.

Đặc biệt, Luật Nhà giáo quy định cơ chế bảo vệ nhà giáo trước các hành vi xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín. Qua đó, Luật đảm bảo môi trường sư phạm an toàn và văn minh, giúp giáo viên yên tâm trong công việc. Nhiều hiệu trưởng trường học đã chia sẻ về những khó khăn và áp lực mà họ gặp phải từ mạng xã hội. Họ cho rằng quy định về bảo vệ nhân phẩm, danh dự của nhà giáo trong Luật Nhà giáo là hết sức cần thiết.

Luật Nhà giáo đã tạo ra một hành lang pháp lý quan trọng để bảo vệ nhà giáo và sự uy nghiêm của nhà giáo, trước sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội hiện nay. Các chuyên gia và nhà giáo cho rằng, Luật Nhà giáo không chỉ giúp nâng cao vị thế của nhà giáo mà còn góp phần tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước. Để thành công, việc tổ chức thực hiện Luật Nhà giáo một cách hiệu quả là điều cần thiết, với sự tham gia và ủng hộ của toàn xã hội.

Trong bối cảnh hiện nay, việc Quốc hội thông qua Luật Nhà giáo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Luật không chỉ thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với đội ngũ nhà giáo mà còn khẳng định vai trò then chốt của giáo dục trong sự phát triển của đất nước. Chúng ta hy vọng rằng với sự hỗ trợ từ Luật Nhà giáo, đội ngũ nhà giáo sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng và là động lực chính trong việc xây dựng và phát triển đất nước trong tương lai.