Vấn nạn hàng giả, hàng nhái đang trở thành một vấn đề cấp thiết trên toàn quốc, gây ra nhiều hệ lụy cho nền kinh tế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng, cũng như làm suy giảm sức cạnh tranh của các doanh nghiệp làm ăn chân chính. Tình trạng này đặc biệt trở nên phức tạp khi các hoạt động lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh và vận chuyển hàng cấm, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc có xu hướng gia tăng.

Trước thực trạng này, việc ngăn chặn và đẩy lùi vấn nạn hàng giả không chỉ đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ của lực lượng chức năng mà còn cần sự tham gia mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp. Sự hợp tác này được xem là giải pháp hữu hiệu để làm lành mạnh thị trường, ngăn ngừa từ gốc những vi phạm. Hàng giả, hàng nhái hiện nay đã được làm tinh vi, với các sản phẩm đưa ra thị trường ‘nhái’ y hệt từ tem nhãn đến mã QR… và được bán với giá thấp hơn, khiến người tiêu dùng khó phân biệt.

Nhiều doanh nghiệp đã gặp phải vấn đề về hàng giả, hàng kém chất lượng và đã phải phối hợp với các lực lượng chức năng để xử lý. Công ty cổ phần Ngôi sao châu Âu (Eurostars JSC) là một trong những đơn vị gặp nhiều vấn đề về hàng giả, hàng kém chất lượng. Ông Trần Việt Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Ngôi sao châu Âu cho biết, doanh nghiệp của mình đã gặp phải các đối tượng làm giả giấy tờ nguồn gốc nước ngoài để đưa ra thị trường hàng trăm nghìn sản phẩm giả.

Trong khi đó, Công ty cổ phần Dược phẩm Thái Minh cũng đã có nhiều kinh nghiệm trong việc chống hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Ông Hàn Ngọc Anh, Giám đốc Điều hành Công ty cổ phần Dược phẩm Thái Minh cho biết, công ty đã triển khai chương trình đổi vỏ lấy quà để hỗ trợ khách hàng dùng lâu dài và đã cài mã định danh cho sản phẩm để giúp khách hàng kiểm tra sản phẩm.

Báo cáo của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia cho thấy, tình trạng hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ ngày càng được sản xuất trên quy mô lớn, có dấu hiệu tăng dần. Các hành vi gian lận thương mại ngày càng tinh vi, phức tạp và khó kiểm soát. Trong 6 tháng đầu năm 2025, các đơn vị chức năng và các địa phương đã bắt giữ, xử lý 50.736 vụ việc vi phạm; thu nộp ngân sách hơn 6.532,6 tỷ đồng (tăng 7,68% so với cùng kỳ); khởi tố hình sự 1.875 vụ (tăng 188,46% so với cùng kỳ), 3.235 đối tượng (tăng 69,11% so với cùng kỳ).

Để ngăn chặn và đấu tranh với vấn nạn hàng giả, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho hay, trong thời gian tới, Cục sẽ tiếp tục chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường cả nước đẩy mạnh giám sát thị trường thông qua công nghệ số, kết nối dữ liệu liên thông và hoàn thiện cơ chế pháp lý phù hợp với đặc thù thương mại hiện đại, đặc biệt là thương mại điện tử. Cùng với đó, lực lượng sẽ triển khai các chuyên đề kiểm tra hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ sẽ tiếp tục được triển khai, song song với hoạt động tuyên truyền, ký cam kết với tổ chức, cá nhân kinh doanh trên nền tảng số để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật.

Lãnh đạo thành phố Hà Nội đã yêu cầu các sở, ngành thành viên Ban Chỉ đạo 389 Thành phố, ủy ban nhân dân các xã, phường cương quyết xử lý triệt để đối với các vấn đề liên quan đến sức khoẻ và an toàn của người dân như: thực phẩm bẩn, dược phẩm, mỹ phẩm… Lãnh đạo thành phố cũng lưu ý các lực lượng tập trung tăng cường kiểm tra đột xuất các địa bàn, lĩnh vực, mặt hàng trọng điểm, nhất là kinh doanh trên thương mại điện tử, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao ý thức, trách nhiệm, ý thức của người dân và doanh nghiệp ‘nói không’ với hàng giả; hỗ trợ người dân và doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, đăng ký sở hữu trí tuệ, sản xuất, kinh doanh đúng chất lượng, công bố đối với sản phẩm theo quy định.

Trong bối cảnh tình trạng hàng giả và hàng nhái đang ngày càng phổ biến trên thị trường, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của người tiêu dùng và môi trường kinh doanh lành mạnh, Đội Quản lý thị trường số 2 đã phối hợp chặt chẽ với Công an phường Hoàn Kiếm tiến hành kiểm tra đột xuất một số hộ kinh doanh tại khu vực này. Qua đó, họ đã phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp kinh doanh hàng hóa có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu.

Cụ thể, trong một hoạt động kiểm tra tại số 9 phố Bát Đàn, Đội Quản lý thị trường số 2 đã phát hiện một cơ sở kinh doanh đang bày bán 350 áo khoác mang nhãn hiệu The North Face, một nhãn hiệu nổi tiếng và đang được bảo hộ tại Việt Nam. Số hàng hóa này có tổng trị giá theo giá niêm yết là 63 triệu đồng và đang có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu. Ngay lập tức, Đội Quản lý thị trường số 2 đã lập biên bản, tạm giữ và niêm phong toàn bộ số hàng hóa này để chờ xác minh và xử lý theo quy định của pháp luật. Đại diện của nhãn hiệu The North Face tại Việt Nam sẽ tiến hành giám định để làm căn cứ xử lý.

Không chỉ dừng lại ở đó, trong một hoạt động kiểm tra đột xuất khác, Đội Quản lý thị trường số 2 tiếp tục phát hiện một cơ sở kinh doanh giày dép tại số 3, ngõ 3 Phúc Tân, phường Hồng Hà, đang kinh doanh không đúng quy định. Cơ sở này không đăng ký thành lập hộ kinh doanh theo quy định và có dấu hiệu buôn bán hàng hóa giả mạo nhãn hiệu Adidas và Crocs – những nhãn hiệu cũng đang được bảo hộ tại Việt Nam. Tại thời điểm kiểm tra, cơ sở này đang kinh doanh 500 đôi dép mang nhãn hiệu Adidas và 550 đôi dép mang nhãn hiệu Crocs, với tổng trị giá hàng hóa theo giá niêm yết là 65,5 triệu đồng. Đội Quản lý thị trường số 2 đã lập biên bản, tạm giữ và niêm phong toàn bộ số hàng hóa giả mạo nhãn hiệu nói trên. Tương tự, đại diện của nhãn hiệu Adidas và Crocs tại Việt Nam sẽ tiến hành giám định và xác minh nguồn gốc để làm cơ sở xử lý theo quy định của pháp luật.

Các hoạt động kiểm tra và thu giữ hàng hóa giả mạo nhãn hiệu này thể hiện sự quyết tâm của cơ quan chức năng trong việc bảo vệ môi trường kinh doanh lành mạnh và quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng. Đồng thời, đây cũng là lời cảnh báo mạnh mẽ đến các cơ sở kinh doanh về việc tuân thủ pháp luật và không lợi dụng để kinh doanh hàng hóa vi phạm. Những nỗ lực này không chỉ góp phần ngăn chặn tình trạng hàng giả và hàng nhái mà còn xây dựng niềm tin vững chắc cho người tiêu dùng vào thị trường.

Các cơ quan chức năng đang tiếp tục theo dõi và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đồng thời kêu gọi sự phối hợp tích cực từ cộng đồng doanh nghiệp và người dân trong việc phát hiện và báo cáo các hành vi gian lận thương mại. Qua đó, chúng ta có thể xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, cạnh tranh và lành mạnh, đem lại lợi ích thiết thực cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Quản lý thị trường đang tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thị trường nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng cấm.

Tình trạng hàng giả, hàng nhái đang ngày càng trở nên phổ biến và tinh vi, gây ra những thách thức lớn cho các doanh nghiệp chân chính cũng như ảnh hưởng tiêu cực đến người tiêu dùng. Các mặt hàng giả mạo không chỉ giới hạn ở những sản phẩm thông thường mà còn lan rộng đến các thương hiệu xa xỉ và hàng hóa có giá trị cao.

Ông Nguyễn Ngọc Tý, Giám đốc điều hành Công ty Thời trang Nón Sơn, chia sẻ về những khó khăn mà công ty ông đã trải qua trong suốt 30 năm qua trong việc chống lại hàng giả. Điểm nổi bật trong câu chuyện của Nón Sơn là việc phát hiện ra hàng giả thông qua các biện pháp kỹ thuật chuyên sâu. Một trường hợp đáng chú ý là khi tiến hành kiểm thử bằng lực rơi của quả tạ 7 kg từ độ cao 2 mét, một chiếc mũ bảo hiểm trông giống hệt nhau với sản phẩm thật đã vỡ tan, hoàn toàn không có khả năng bảo vệ người dùng.

Hàng giả không chỉ gây tổn hại về mặt tài chính cho các doanh nghiệp chân chính mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và niềm tin của người tiêu dùng. Ông Tý cho biết, một thủ đoạn phổ biến của hàng giả là mua sản phẩm thật để kiểm nghiệm, sau đó sản xuất hàng giả với tem chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy đã được cấp.

Ông Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐQT Phúc Sinh Group, cũng chia sẻ về những thách thức mà công ty ông gặp phải khi sản xuất cà-phê nguyên chất. Mặc dù đã xuất khẩu cà-phê đến hơn 100 thị trường, Phúc Sinh gặp khó khăn trong việc tiêu thụ cà-phê nguyên chất tại thị trường trong nước do thói quen tiêu dùng đã quen với cà-phê pha trộn hương liệu.

Ông Nguyễn Thuận Đạt, Giám đốc điều hành Công ty Thời trang và mỹ phẩm Duy Anh, bày tỏ lo ngại về tình trạng hàng giả trong ngành xa xỉ phẩm. Hàng giả không chỉ gây thất thu lớn cho doanh nghiệp chính hãng mà còn ảnh hưởng đến uy tín quốc gia.

Để ngăn chặn hàng giả, các doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng và người tiêu dùng. Ông Lê Huy Anh, Phó Cục trưởng Sở hữu trí tuệ, thừa nhận rằng chống hàng giả là một cuộc chiến không cân sức và cần sự phối hợp của cả hệ thống.

Từ góc nhìn của cơ quan quản lý thị trường, ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng việc kiểm tra tại các điểm kinh doanh thường diễn ra công khai và cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng.

Các chuyên gia cho rằng, hầu như bất kỳ sản phẩm nào cũng có nguy cơ bị làm giả và doanh nghiệp cần thể hiện quyết tâm trong việc bảo vệ thương hiệu. Ông Nguyễn Viết Hồng, Chủ tịch HĐQT Công ty Vina CHG, đã chia sẻ về việc xây dựng hệ sinh thái bảo vệ thương hiệu với các giải pháp như tem chống giả, tem truy xuất nguồn gốc.

Về phía cơ quan chuyên môn, bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Ban Quản lý An toàn thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng cần đơn giản hóa thủ tục hành chính trong xử phạt vi phạm và tăng cường hậu kiểm để xây dựng một hệ sinh thái thị trường lành mạnh.

Chiều ngày 25/7, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính đã chủ trì Phiên họp lần thứ tư của Ban Chỉ đạo Triển lãm thành tựu Đất nước nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh (2/9/1945-2/9/2025). Sự kiện này đóng vai trò quan trọng trong việc phát huy tinh thần trách nhiệm, tổ chức thành công Triển lãm thành tựu kinh tế – xã hội trong 80 năm qua.

Trong thời gian gần đây, nhiều hoạt động đã được triển khai để hướng tới kỷ niệm ngày Quốc khánh. Các địa phương và Bộ ngành cũng tích cực hưởng ứng, tổ chức nhiều hoạt động thiết thực. Tại Thanh Hóa, Ngân hàng Nhà nước – Chi nhánh khu vực 7 đã trao 5 tỷ đồng hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo. Cùng với đó, Tập đoàn Đại Dũng cũng hỗ trợ xây dựng 10 nhà Đại đoàn kết tại địa phương. Những hoạt động này không chỉ thể hiện tinh thần nhân đạo mà còn góp phần vào việc xây dựng đời sống xã hội tốt đẹp hơn.

Không chỉ tập trung vào các hoạt động hỗ trợ xã hội, các cơ quan chức năng cũng đẩy mạnh công tác chống hàng giả, gian lận thương mại. Bộ Công Thương đã đề xuất 2 giải pháp chống gas giả, nhằm đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Tại Hà Nội, các cơ quan chức năng cũng phát hiện nhiều thủ đoạn mới của các đối tượng sản xuất hàng giả. Những nỗ lực này thể hiện sự quan tâm của các cơ quan chức năng đối với quyền lợi của người tiêu dùng và sự phát triển lành mạnh của thị trường.

Ở các địa phương khác, nhiều hoạt động cũng được triển khai. Tại TP. HCM, dự kiến từ năm 2026, thành phố sẽ thiết lập vùng hạn chế xe xăng, dầu ở trung tâm, nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Ủy ban nhân dân tỉnh Hưng Yên cũng đã có buổi làm việc với Tổng Công ty Truyền tải Điện Quốc gia, nhằm đẩy mạnh công tác truyền tải điện. Những hoạt động này thể hiện sự quan tâm của các địa phương đối với vấn đề môi trường và phát triển bền vững.

Trong khi đó, tại Lào Cai, Đội QLTT số 4 đã đẩy mạnh đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả. Nhiều doanh nghiệp cũng bị xử phạt do vi phạm các quy định về sản xuất và kinh doanh hàng hóa. Qua các hoạt động trên, có thể thấy tinh thần trách nhiệm và sự nỗ lực của các cơ quan, tổ chức trong việc tổ chức thành công Triển lãm thành tựu kinh tế – xã hội 80 năm ngày Quốc khánh.

Sự kiện này không chỉ là dịp để nhìn lại những thành tựu đã đạt được trong 80 năm qua, mà còn là cơ hội để các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm, đóng góp vào sự phát triển của đất nước trong thời gian tới. Chính phủ và các cơ quan chức năng đang tích cực làm việc để đảm bảo sự thành công của Triển lãm, góp phần vào việc xây dựng một đất nước phát triển bền vững.

Bằng việc tăng cường các hoạt động thiết thực và đẩy mạnh công tác chống hàng giả, gian lận thương mại, các cơ quan chức năng đang thể hiện sự quyết tâm trong việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và đảm bảo sự phát triển lành mạnh của thị trường. Triển lãm thành tựu kinh tế – xã hội 80 năm ngày Quốc khánh sẽ là dịp để nhìn lại những thành tựu đã đạt được và tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm, đóng góp vào sự phát triển của đất nước.

Trên thị trường hiện nay, tình trạng bị lợi dụng và giả mạo thương hiệu đang trở thành một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp và người tiêu dùng. Tổng Công ty May10- CTCP, một trong những thương hiệu thời trang trong nước uy tín, đã lên tiếng về tình trạng này. Phó Tổng Giám đốc Hoàng Thế Nhu cho biết, từ đầu năm 2022 đến nay, doanh nghiệp đã phát hiện nhiều trường hợp các tổ chức, cá nhân lập công ty, cửa hàng có tên gần giống như ‘May Mười’, ‘May10 Hà Nội’, gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.

Những đối tượng này chào hàng các đơn đồng phục, may mặc giá rẻ, hàng xả kho, hàng xuất dư… kém chất lượng, khiến người tiêu dùng lầm tưởng là đang làm việc với thương hiệu thời trang May10. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp mà còn gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Việc giả mạo thương hiệu không chỉ xảy ra trong lĩnh vực thời trang mà còn lan rộng ra nhiều ngành công nghiệp khác.

PGS, TS Nguyễn Thị Chính, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam, cũng chia sẻ về vấn đề hàng giả, hàng nhái trong lĩnh vực thực phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, và thuốc. Bà cho rằng, tình trạng này đang là một thách thức lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng và uy tín của cả một ngành công nghiệp.

Ông Dương Mạnh Hùng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, đã báo cáo về tình hình kiểm tra và xử lý vi phạm trong sáu tháng đầu năm. Chi cục đã kiểm tra, xử lý 2.068 vụ việc về buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng; chuyển cơ quan điều tra 37 vụ việc. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước là 53,3 tỷ đồng; trị giá hàng hóa buộc tiêu hủy, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là 41,2 tỷ đồng.

Ông Lại Hoàng Dương, Giám đốc Công ty CP Truyền thông Máy tính Thánh Gióng, cho rằng, nguyên nhân lớn nhất khiến hàng giả, hàng nhái vẫn tồn tại và len lỏi trên môi trường số hiện nay xuất phát từ hai yếu tố, đó là nhu cầu thị trường và lỗ hổng nhận thức của người tiêu dùng. Một bộ phận người tiêu dùng vẫn bị hấp dẫn bởi giá rẻ, thiếu thông tin để phân biệt sản phẩm chính hãng.

Để bảo vệ thương hiệu Việt trên thị trường, ông Lại Hoàng Dương chia sẻ về mô hình Truyền thông-Trải nghiệm-Tin tưởng. Cụ thể, đơn vị đẩy mạnh các chiến dịch quảng bá hình ảnh, giá trị hàng Việt; phối hợp tham gia các hội chợ, gian hàng trực tuyến, nơi người tiêu dùng được trực tiếp so sánh, kiểm tra chất lượng hàng Việt. Vietnam Times đã có cuộc trao đổi với các chuyên gia để tìm hiểu thêm về vấn đề này.

Đại diện Tổng công ty May10-CTCP kiến nghị, để có một thị trường lành mạnh, cạnh tranh bình đẳng, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác quản lý, giám sát các hoạt động kinh doanh trên không gian mạng, đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok và Zalo. PGS, TS Nguyễn Thị Chính nhìn nhận, khi mua phải hàng giả, người tiêu dùng sẽ mất lòng tin vào các sản phẩm nói chung. Do đó, cần xây dựng và bắt buộc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm để người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra thông tin về nguồn gốc, quy trình sản xuất của sản phẩm.

Một nghiên cứu gần đây cho thấy phần lớn các sản phẩm mỹ phẩm được bán bởi bên thứ ba trên các nền tảng trực tuyến như Amazon, eBay, TikTok và Vinted là hàng giả và có thể gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Các nhà nghiên cứu mô tả phát hiện này là ‘đáng báo động’ và cảnh báo người mua cần cẩn trọng, đặc biệt là những người bị hấp dẫn bởi mức giá giảm mạnh của các sản phẩm mang nhãn hiệu nổi tiếng.

Trong nghiên cứu, tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Which? đã mua 34 sản phẩm trang điểm và chăm sóc da từ các nhà bán hàng từng bán hàng nghìn mặt hàng tương tự. Các sản phẩm này được quảng cáo là đến từ 8 thương hiệu nổi tiếng, bao gồm Charlotte Tilbury, La Roche-Posay, Maybelline, MAC và The Ordinary. Tuy nhiên, 23 trong số 34 sản phẩm (chiếm 67%) rất có thể là hàng giả.

Các nhà điều tra từ Which? đã tiến hành kiểm tra bằng mắt thường bao bì và sản phẩm bên trong, so sánh với hàng thật được mua từ các nhà bán lẻ uy tín. Kết quả cho thấy 4/11 sản phẩm đặt mua từ Amazon được xác định là giả, 8/11 từ eBay, 5/6 từ TikTok Shop và toàn bộ 6 sản phẩm mua từ Vinted đều là hàng giả.

Nhiều sản phẩm hàng giả được làm nhái tinh vi, khó nhận biết nếu không so sánh trực tiếp với hàng thật. Các bác sĩ cảnh báo hậu quả khi sử dụng mỹ phẩm giả có thể ‘nghiêm trọng’, bao gồm kích ứng da, nhiễm trùng da hoặc thậm chí bỏng hóa chất.

Which? kêu gọi chính phủ cải cách hệ thống thực thi pháp luật và khuyên người tiêu dùng cần cẩn trọng khi mua sắm qua các sàn thương mại điện tử. Tổ chức này cho biết cách mua mỹ phẩm an toàn nhất là đặt trực tiếp từ website chính thức của thương hiệu hoặc từ các nhà phân phối, đại lý được ủy quyền.

Các nền tảng mua sắm trực tuyến đều khẳng định họ nghiêm cấm hành vi bán hàng giả và đã có các biện pháp nhằm ngăn chặn hàng nhái. Tuy nhiên, người tiêu dùng vẫn cần cảnh giác khi mua sắm trực tuyến.

Người tiêu dùng đang vô tình mua các sản phẩm mỹ phẩm giả trên các thị trường trực tuyến phổ biến, nơi phần lớn các sản phẩm chăm sóc sắc đẹp đều có khả năng bị làm giả. Một nghiên cứu mới của công ty quyền lợi người tiêu dùng Which? đã chỉ ra rằng hơn hai phần ba (67%) sản phẩm mua từ các thị trường trực tuyến như Amazon, eBay, TikTok Shop và Vinted có khả năng là hàng giả.

Các nhà nghiên cứu đã thực hiện kiểm tra trực quan đối với bao bì và nội dung của sản phẩm bằng cách mua các nhãn hiệu phổ biến như Charlotte Tilbury, La Roche-Posay, Maybelline, The Ordinary và Mac. Cuộc điều tra của họ đã tìm thấy 23 trong số 34 sản phẩm được lấy mẫu có khả năng là hàng giả.

Sáu sản phẩm mua từ thị trường thứ-hand Vinted có khả năng là hàng giả, trong khi năm sản phẩm bán trên TikTok Shop là hàng giả. eBay có tỷ lệ bán hàng giả thấp hơn một chút, với tám trong số 11 sản phẩm được thử nghiệm có khả năng là hàng giả, trong khi Amazon có bốn trong số 11 sản phẩm được thử nghiệm.

Báo cáo chỉ ra các rủi ro sức khỏe có thể xảy ra liên quan đến việc vô tình sử dụng mỹ phẩm giả, vì chúng có thể không trải qua cùng mức độ kiểm tra và có thể không phải chịu các yêu cầu pháp lý tương tự về an toàn và truy xuất nguồn gốc. Các sản phẩm làm đẹp giả có thể chứa các hóa chất độc hại có thể gây ung thư như asen, chì và thủy ngân, và trong một số trường hợp, chúng đã được tìm thấy có chứa phân hoặc nước tiểu động vật làm chất ổn định.

Các nhà nghiên cứu cho rằng các sản phẩm giả rất khó phát hiện và chỉ trở nên rõ ràng khi so sánh song song với sản phẩm thật. Một sản phẩm cụ thể được thử nghiệm là Charlotte Tilbury Airbrush Flawless Setting Spray, có giá bán chính thức là 32 bảng Anh nhưng một phiên bản giả được bán trên Amazon với giá 37,90 bảng Anh.

Chỉ một “mùi hoa nồng” cho phép các nhà nghiên cứu phân biệt sản phẩm giả với sản phẩm thật, mà về mọi mặt khác đều giống hệt nhau. Một sản phẩm khác, Mac Macximal silky matte lipstick màu Ruby Woo, có giá bán chính thức khoảng 25 bảng Anh, được tìm thấy trên Vinted với giá 15 bảng Anh.

Cuộc điều tra của Which? nhận thấy mặc dù son môi đến trong bao bì tương tự, nhưng logo của thương hiệu bị lem nhem và dường như không giống thiết kế ban đầu. Một số sản phẩm, tuy nhiên, có sự khác biệt rõ ràng hơn so với thương hiệu thật, với nhiều lỗi chính tả hoặc khác biệt về phong cách trên nhãn, cũng như sự thay đổi rõ ràng trong nội dung.

Một ví dụ được trích dẫn là phiên bản Vinted giá 12 bảng Anh của La Roche-Posay Effaclar Serum, có giá bán chính thức là 40 bảng Anh. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy nội dung có mùi “nghi ngờ” như dầu gội. Bên cạnh đó, văn bản trên bên ống được hoàn toàn khác so với phiên bản mua thông qua nhà bán lẻ chính thức.

Báo cáo cảnh báo người mua hàng nên cảnh giác khi mua các sản phẩm này trên các trang web của bên thứ ba và kêu gọi chính phủ “khẩn cấp” cải cách bảo vệ người tiêu dùng.

Ngày nay, hàng giả và hàng độc hại đang ngày càng len lỏi vào cuộc sống của người dân thông qua các loại thực phẩm, dược phẩm, và hàng tiêu dùng. Mới đây, trong một nỗ lực chống hàng giả, hàng lậu, và gian lận thương mại, Công an TP.HCM đã thu giữ hàng hóa trị giá lên đến 40 tỷ đồng.

Trong số các vụ việc điển hình, cơ quan chức năng đã thu giữ hơn 30.000 đơn vị mỹ phẩm giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng được bảo hộ tại Việt Nam như Johnson’s baby, Clear, Sensodyne, Nivea, Romano… Đây là những sản phẩm không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng mà còn làm mất niềm tin vào thị trường. Ngoài ra, một đường dây sản xuất 220.000 chai nhớt giả thương hiệu Castrol, Yamaha, Honda cũng bị phát hiện. Đáng chú ý, một băng nhóm sản xuất dầu gió con ó giả nhãn hiệu ‘Eagle Brand Medicated Oil’ của Singapore với số lượng gần 70.000 chai cũng bị triệt phá.

Theo thống kê, trong năm 2024, có 47.000 vụ hàng giả, gian lận được xử lý, với xu hướng tăng trên sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Điều này cho thấy rằng, mặc dù các cơ quan chức năng đã có nhiều nỗ lực trong việc ngăn chặn, nhưng hàng giả và hàng độc hại vẫn đang tồn tại và phát triển.

Vậy tại sao những sản phẩm độc hại này vẫn được sản xuất và tiêu thụ? Câu trả lời nằm ở chính người tiêu dùng, những người vô tình biến mình thành ‘con tin’ của việc chạy theo giá rẻ mà quên mất kiểm chứng chất lượng thực tế. Một khảo sát về hành vi mua sắm bốc đồng trên 400 người dân ở TP.HCM cho thấy, có đến 36% người được hỏi thừa nhận họ thường xuyên mua hàng mà không kiểm tra kỹ chất lượng, nguồn gốc sản phẩm. Lý do chủ yếu là tâm lý ‘sợ lỡ deal’, sợ bỏ lỡ cơ hội mua hàng giảm giá. Con số 68% tin tưởng tuyệt đối vào người nổi tiếng quảng cáo càng cho thấy sức mạnh của marketing trong việc chi phối quyết định mua sắm. Đặc biệt, 82% người tiêu dùng chọn sản phẩm dựa trên yếu tố giá cả, thay vì chất lượng.

Chuyện khởi nghiệp với dòng chả lụa thuần khiết, không hàn the, gói bằng lá chuối tự nhiên, buộc bằng lạt tre, nhưng thất thế trước nhóm hàng giá rẻ chỉ 80.000-100.000 đồng/kg, cho thấy một bộ phận người tiêu dùng coi trọng giá rẻ hơn sức khỏe. Điều này đặt ra một thách thức lớn cho việc tạo ra ‘phép màu’ trong lĩnh vực an toàn thực phẩm.

Để giải quyết vấn đề này, cần triển khai chiến lược toàn diện trên ba vấn đề chính. Mỗi người tiêu dùng cần được trang bị kỹ năng cơ bản như đọc nhãn mác, kiểm tra nguồn gốc xuất xứ, không tin mù quáng vào quảng cáo… Về mặt pháp lý, cần xử phạt nghiêm khắc các doanh nghiệp vi phạm môi trường, xử lý hình sự nghiêm minh các hành vi sản xuất thực phẩm độc hại, công khai rộng rãi danh tính người vi phạm trên mọi phương tiện thông tin đại chúng.

Cuộc chiến với hàng giả, độc hại rõ ràng không đơn thuần là vấn đề y tế công cộng, mà còn là cuộc chiến về đạo đức kinh doanh và niềm tin xã hội. Chỉ khi nào người tiêu dùng thực sự đặt sức khỏe và chất lượng cuộc sống lên trên yếu tố giá cả, khi đó Việt Nam mới có thể tạo ra ‘phép màu’ về tiêu dùng, góp phần vào cuộc chiến chống hàng giả.

Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc sữa giả, thực phẩm chức năng kém chất lượng bị phanh phui đã phơi bày những lỗ hổng nghiêm trọng trong công tác quản lý chất lượng thực phẩm. Nhiều sản phẩm được phép lưu hành chỉ dựa trên hồ sơ, doanh nghiệp tự công bố và tự chịu trách nhiệm, trong khi khâu kiểm nghiệm thực tế gần như bị bỏ qua. Cơ chế hậu kiểm được áp dụng sau khi sản phẩm đã ra thị trường, song lại không thực hiện thường xuyên, tạo điều kiện để các sản phẩm giả, kém chất lượng dễ dàng “lọt lưới”.

Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp chỉ cần nộp hồ sơ công bố chất lượng sản phẩm tới cơ quan chức năng. Sau khi được cấp số tiếp nhận, sản phẩm có thể đưa ra thị trường và doanh nghiệp sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính an toàn. Tuy nhiên, việc hậu kiểm, lấy mẫu sản phẩm trên thị trường để kiểm tra thành phần, chất lượng lại không được tiến hành định kỳ hay rộng khắp. Chính điều này khiến nhiều sản phẩm không hề qua khâu kiểm nghiệm độc lập vẫn ung dung bày bán, trong khi công dụng, thành phần được kê khai lại “hào nhoáng” một cách dễ dàng trên giấy tờ.

Thực trạng này tạo ra kẽ hở lớn cho hành vi gian dối. Doanh nghiệp có thể cố tình giảm tỷ lệ hoạt chất, phóng đại công dụng nhằm cắt giảm chi phí và thu lợi bất chính. Vụ việc sữa giả quy mô lớn bị phát hiện vào tháng 4/2025 là ví dụ điển hình. Gần 600 loại sản phẩm bị xác định không đạt chất lượng như công bố, có mẫu chỉ chứa 50-70% hàm lượng dinh dưỡng, thậm chí có sản phẩm hoàn toàn không chứa thành phần đã quảng cáo. Điều đáng nói là tất cả những sản phẩm này đều đã được cấp phép lưu hành, nghĩa là quá trình thẩm định chỉ dừng lại ở hồ sơ mà không hề có kiểm nghiệm thực tế nào.

Không chỉ dừng lại ở sữa, tình trạng này còn lan sang các loại thực phẩm chức năng. Trên thị trường, không khó để bắt gặp những sản phẩm được giới thiệu có công dụng như thuốc điều trị: hỗ trợ chữa ung thư, tiểu đường, tăng chiều cao, sinh lý… Những lời quảng cáo này phần lớn không được kiểm chứng. Người tiêu dùng, trong khi mong mỏi tìm kiếm giải pháp cho sức khỏe, lại dễ bị đánh lừa bởi thông tin mập mờ. Sự nhập nhèm giữa thực phẩm chức năng và thuốc điều trị có thể khiến người bệnh từ chối điều trị y khoa chính thống, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Tình trạng công bố chất lượng trên giấy nhưng không có kiểm tra thực tế đang làm suy yếu toàn bộ hệ thống kiểm soát chất lượng. Trong khi đó, ở nhiều quốc gia phát triển, sản phẩm trước khi được lưu hành bắt buộc phải trải qua kiểm nghiệm độc lập về độ an toàn, hiệu quả và chất lượng. Các cơ sở sản xuất cũng phải tuân thủ chuẩn GMP, truy xuất được nguồn gốc nguyên liệu và đảm bảo chất lượng ở mọi khâu trong chuỗi cung ứng. Sự chặt chẽ trong quản lý giúp các nước này kiểm soát tốt hơn nguy cơ từ hàng giả, hàng kém chất lượng.

Trước thực trạng đáng lo ngại trên, Chính phủ đã có những động thái mạnh mẽ nhằm siết chặt quản lý thị trường. Mới đây, Nghị quyết số 205/NQ-CP được ban hành với yêu cầu rõ ràng: Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhập lậu, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu như sữa, thuốc và thực phẩm. Lực lượng quản lý thị trường toàn quốc được giao trọng trách triển khai quyết liệt chỉ đạo này, nhằm dẹp bỏ tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và kinh doanh hàng không rõ nguồn gốc.

Thông điệp được truyền đi là rất rõ ràng: Không còn vùng xám cho những hành vi trục lợi từ sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Trong bối cảnh người tiêu dùng liên tiếp bị mất niềm tin bởi các vụ việc hàng giả bị phát hiện, sự quyết liệt từ Chính phủ là điều cần thiết để trấn an dư luận và tạo điểm tựa pháp lý cho lực lượng chức năng.

Đã đến lúc phải bịt kín những kẽ hở trong quy trình cấp phép sản phẩm thực phẩm chức năng, sữa bột và các mặt hàng nhạy cảm khác. Cần quy định bắt buộc kiểm nghiệm chất lượng thực tế trước và sau khi cấp phép, đồng thời tăng cường hậu kiểm định kỳ. Chỉ khi chất lượng được kiểm soát chặt chẽ từ gốc đến ngọn, niềm tin người tiêu dùng mới có thể được khôi phục và môi trường kinh doanh mới thực sự lành mạnh.

Trong thời gian gần đây, lực lượng Hải quan đã phát hiện và ngăn chặn nhiều vụ việc lợi dụng loại hình quá cảnh hàng hóa để buôn lậu, vận chuyển hàng giả mạo xuất xứ và giả nhãn hiệu. Những trường hợp này đã cho thấy sự tinh vi và phức tạp trong các hoạt động buôn lậu hiện nay.

Cụ thể, trong tháng 5 và tháng 6 vừa qua, Đội 2 thuộc Chi cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Hải quan, đã phối hợp với các đơn vị khác trong ngành Hải quan để kiểm tra và bắt giữ 6 lô hàng quá cảnh từ Trung Quốc đi Lào qua cửa khẩu quốc tế Cha Lo. Qua quá trình kiểm tra, lực lượng Hải quan đã phát hiện một số lượng lớn hàng vi phạm, gồm 19.309 sản phẩm các loại, với trị giá lên đến 4,188 tỷ đồng.

Các mặt hàng vi phạm bao gồm điện thoại di động, quần áo, màn hình máy tính, kính mắt, màn hình máy tính bảng, ốp điện thoại, đèn xe ô tô tải, màn hình LCD, loa vi tính, máy điện tâm đồ, tai nghe, dây cáp sạc điện thoại, quạt đa năng, loa mini cầm tay, đèn trần trang trí, thắt lưng nam, đồng hồ đeo tay loa JBL, túi xách tay PRADA (Milano), và nhiều mặt hàng khác. Đặc biệt, có 2 lô hàng cất giấu 130 túi xách tay PRADA (Milano) và 120 chiếc loa JBL có dấu hiệu hàng giả nhãn hiệu, với các nhãn hiệu PRADO và JBL.

Ngoài ra, cơ quan Hải quan còn phát hiện 3.369 sản phẩm, trị giá khoảng 2,8 tỷ đồng, là hàng bách hoá, tiêu dùng không khai báo hải quan, được cất giấu xen lẫn trong các container. Những trường hợp này cho thấy sự đa dạng và tinh vi trong các hoạt động buôn lậu.

Cũng liên quan đến hành vi giả mạo xuất xứ, vào ngày 24/4/2025, tại một bãi kiểm tra thực tế hàng hoá xuất nhập khẩu ở khu vực cửa khẩu Hữu Nghị, Lạng Sơn, Tổ công tác thuộc Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã phối hợp với Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, Chi cục Hải quan khu vực VI, kiểm tra thực tế một lô hàng quá cảnh do Công ty H đăng ký ngày 22/4/2025, nghi vấn vi phạm về khai báo hải quan.

Qua kiểm tra, cơ quan Hải quan phát hiện nhiều sai sót trong khai báo hải quan của doanh nghiệp. Kết quả kiểm tra thực tế hàng hoá cho thấy chỉ có 2/35 mục hàng phù hợp với khai báo hải quan. Trong 33 mục hàng còn lại, có 11 mục hàng khai thừa hoặc thiếu số lượng so với thực tế hàng hoá; 1 mục hàng không rõ nhãn hiệu và xuất xứ hàng hoá; 16 mục hàng không có hàng hoá thực tế; và 5 mục hàng khai sai nhãn hiệu và tên hàng.

Đáng chú ý, cơ quan Hải quan còn phát hiện 91 mục hàng không có trong khai báo hải quan, trong đó có 23 mục hàng, với trên 5.000 sản phẩm dép, giày, áo thể thao, tất, dây thắt lưng, túi, đồng hồ, nghi vấn vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đặc biệt, trong số 91 mục hàng không khai báo hải quan, có 6 mục hàng với số lượng gần 2.000 sản phẩm đã dán sẵn tem nhãn “Made in Viet Nam”. Ngoài ra, 5 mục hàng, với hơn 1.700 sản phẩm giày, dép, vừa có nghi vấn vi phạm sở hữu trí tuệ vừa có dấu hiệu giả mạo xuất xứ Việt Nam, dán tem nhãn “Made in Viet Nam”.

Nếu lực lượng Hải quan không kịp thời phát hiện, bắt giữ, khi hàng hoá nêu trên được vận chuyển ra nước ngoài tiêu thụ, sẽ ảnh hưởng rất lớn đến uy tín, thương hiệu của hàng hóa Việt Nam.

Cũng trong tháng 6, Đội 3 thuộc Chi cục Điều tra chống buôn lậu chủ trì, phối hợp với Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép và PC03, Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (nay là Công an TP Hồ Chí Minh) bắt giữ 525.000 bao thuốc lá giả mạo nhãn hiệu CHESTERFIELD là hàng vận chuyển quá cảnh tại cảng Cái Mép. Trị giá hàng hóa vi phạm trong vụ việc này lên đến hơn 48,6 tỷ đồng.

Theo Chi cục Điều tra chống buôn lậu, thủ đoạn buôn lậu, vi phạm về hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ của các đối tượng rất đa dạng và tinh vi. Điều này đòi hỏi lực lượng Hải quan và cơ quan chức năng phải không ngừng nâng cao cảnh giác để kịp thời phát hiện, bắt giữ, và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.