Triển lãm ‘Di sản cũ – Linh hồn mới’ đang diễn ra tại Hà Nội, trưng bày những bức tranh cuối đời của họa sĩ Công Quốc Hà, người đã qua đời gần một năm trước. Con gái ông, chị Công Nữ Hoàng Anh, đã mang hơn 30 tác phẩm từ Thụy Điển về Việt Nam để kết nối di sản hội họa của ông với công chúng quê nhà.

Những bức tranh này, phần lớn là khổ lớn, thể hiện nội tâm sâu sắc và sắc màu lạc quan. Chúng được trưng bày tại Hà Nội trong triển lãm ‘Di sản cũ – Linh hồn mới’, một sự kiện không chỉ đơn thuần là triển lãm nghệ thuật mà còn là cách để kết nối di sản của ông với công chúng. Triển lãm này không còn là những triển lãm do chính ông tổ chức như trước đây, mà diễn ra lặng lẽ nhưng đầy xúc cảm, dưới sự chuẩn bị của con gái ông.

Chị Hoàng Anh đã chuẩn bị rất kỹ cho triển lãm này, không chỉ mang tranh mà còn mang lại một phần của lịch sử nghệ thuật của cha mình. Hơn 30 tác phẩm được lựa chọn hoàn toàn theo cảm xúc cá nhân và sự hòa hợp với không gian, thay vì sắp xếp theo tuyến đề tài hay giai đoạn. Người xem có dịp thấy lại một Công Quốc Hà quen thuộc với những đề tài gắn bó suốt sự nghiệp như phụ nữ và phố cổ Hà Nội, đồng thời khám phá một khía cạnh mới mẻ qua các bức tranh vẽ ngựa, mèo, hoa.

Đặc biệt, nhiều tác phẩm được sáng tác trong những năm cuối đời cho thấy sự chuyển biến rõ nét về phong cách, với màu sắc tươi sáng hơn, đường nét tự do, phóng khoáng hơn, mang đậm chất trừu tượng và tinh thần bay bổng. Một trong những tác phẩm đáng chú ý là bức tranh ‘Hà Nội tháng 7/2021’ vẽ phố cổ Hà Nội vào những ngày giãn cách vì đại dịch Covid-19, khung cảnh vừa vắng lặng vừa rực rỡ, với hình ảnh chú mèo thong dong bước trên con đường rát vàng.

Theo chị Hoàng Anh, đó chính là biểu tượng tinh thần lạc quan mà bố chị luôn theo đuổi trong nghệ thuật cũng như cuộc sống. Ông từng dặn các con: ‘Khó khăn nhất là thời điểm tốt nhất để thành công’. Hiện gia đình chỉ còn rất ít tác phẩm thuộc dòng tranh hoa của hoạ sĩ Công Quốc Hà, dù đây là chủ đề từng được nhiều nhà sưu tập quan tâm và tìm kiếm. Tranh phố cổ Hà Nội chiếm số lượng lớn nhất, gần bằng tất cả các đề tài khác cộng lại, tiếp theo là tranh về phụ nữ.

Nếu như trước đây, ông chọn 2 đề tài này để đáp ứng thị hiếu thị trường, thì ở giai đoạn cuối đời, ông quay lại với chúng bằng phong cách trừu tượng, giàu chiều sâu nội tâm và trải nghiệm cá nhân, như một cách vẽ cho chính mình. Trong loạt tranh cuối ấy, có một bức mang tên ‘Nâng thế giới theo cách của riêng mình’, như một tuyên ngôn khép lại hành trình nghệ thuật của người họa sĩ từng sống rất tận hiến với nghề.

Để khép lại buổi trưng bày, vào 17h ngày 2/8, gia đình họa sĩ sẽ phối hợp tổ chức một chương trình nghệ thuật kết hợp hội họa, âm nhạc và thời trang. Đây được xem như lời chào tạm biệt gửi đến những người yêu mến ông. Triển lãm ‘Di sản cũ – Linh hồn mới’ mở cửa đến hết ngày 2/8 tại 136 Hàng Trống, Hà Nội.

Hoạ sĩ Công Quốc Hà (1955-2024) đã ghi dấu ấn sâu đậm trong nền mỹ thuật Việt Nam đương đại. Ông tốt nghiệp chuyên ngành sơn mài tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Công nghiệp (nay là Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội) năm 1979. Hoạ sĩ Công Quốc Hà có phong cách đặc trưng với đường nét tối giản, bố cục chắt lọc và mảng màu tươi sáng. Các đề tài chủ đạo trong tranh của ông gồm phụ nữ, phố cổ Hà Nội và hoa.

Ngoài hội họa, ông còn tham gia minh họa cho nhiều báo, tạp chí trong nước. Trước khi qua đời vào cuối năm 2024, ông đã tổ chức nhiều triển lãm cá nhân trong và ngoài nước, để lại một di sản nghệ thuật phong phú và đa dạng.

Triển lãm tranh đặc biệt của họa sĩ Công Quốc Hà, mang về từ Thụy Điển, đang được trưng bày tại Mơ Artspace ở Hà Nội. Gần một năm sau khi ông qua đời, con gái của ông, chị Công Nữ Hoàng Anh, đã quyết định mang bộ sưu tập tranh đa dạng về chất liệu và phong cách của ông về Việt Nam để công chúng có thể thưởng thức.

Triển lãm này bao gồm các tác phẩm hội họa của Công Quốc Hà với đủ chất liệu từ sơn mài, sơn dầu, acrylic… bên cạnh những kỷ vật đời thường như cọ, bút, bay, màu, túi, đồng hồ… của ông. Những bức tranh được chọn để mang về lần này đa phần là khổ lớn và thuộc nhiều chất liệu khác nhau, từng được lưu giữ trong bảo tàng gia đình – Bảo tàng Công Quốc Hà tại Thụy Điển.

Các tác phẩm trong triển lãm không chỉ giới thiệu những chủ đề quen thuộc như phụ nữ và phố cổ Hà Nội, mà còn bao gồm những tác phẩm ít biết hơn như tranh vẽ ngựa, mèo, hoa… Đặc biệt, loạt tác phẩm Công Quốc Hà vẽ trong những năm cuối đời phóng khoáng hơn và đầy rực rỡ trong gam màu.

Một trong những điểm nổi bật của triển lãm là bức sơn mài khổ lớn ông vẽ về phố cổ Hà Nội những ngày giãn cách vì Covid-19. Phố vắng, im lìm, nhưng ở giữa khung cảnh phủ sắc vàng ấy, một chú mèo vẫn thản nhiên bước đi thong dong. Theo chị Hoàng Anh, đây là bức tranh rất rõ con người của bố – một nghệ sĩ nhạy cảm, sâu sắc nhưng không bao giờ mất đi tinh thần lạc quan.

Bố của chị Hoàng Anh luôn tin rằng, thời điểm khó khăn nhất chính là lúc dễ thành công nhất. Hành trình sáng tác của Công Quốc Hà gắn liền với phố cổ Hà Nội và hình ảnh người phụ nữ. Số lượng tranh về phố Hà Nội ông vẽ gần như ngang bằng tổng số tranh ở tất cả chủ đề khác cộng lại.

Tuy nhiên, nếu như những năm đầu và giữa sự nghiệp, Công Quốc Hà vẽ phố, vẽ phụ nữ để đáp ứng nhu cầu thị trường thì ở chặng cuối đời, ông chuyển sang vẽ cho chính mình. Vẫn là phố, là người phụ nữ, nhưng giờ đây được thể hiện bằng một ngôn ngữ trừu tượng, đậm tính suy tưởng, chiêm nghiệm và cá tính.

Một trong những bức tranh cuối cùng của ông có tên “Nâng thế giới theo cách của riêng mình” – như một bản tuyên ngôn thầm lặng nhưng mạnh mẽ về hành trình nghệ thuật độc lập mà ông theo đuổi. Với mong muốn khán giả Việt Nam được tiếp cận gần hơn với thế giới nghệ thuật của cha mình, chị Hoàng Anh không chỉ mang tranh về mà còn kết nối những học trò của ông để thực hiện các sản phẩm phái sinh lấy cảm hứng từ tranh Công Quốc Hà.

Triển lãm sẽ kéo dài đến ngày 2/8. Vào chiều ngày 2/8, buổi cuối cùng của triển lãm, gia đình Công Quốc Hà sẽ phối hợp với Disa Art Show tổ chức một sự kiện nghệ thuật kết hợp độc đáo giữa âm nhạc, thời trang và hội họa. Đây là dịp để bạn bè, đồng nghiệp và những người yêu mến họa sĩ gặp gỡ và cùng hồi tưởng về một nghệ sĩ tài hoa.

Đến ngày 2/8, tại Mơ Artspace ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, cuộc trưng bày hội họa ‘Di sản cũ – Linh hồn mới’ đang diễn ra, giới thiệu các tác phẩm mỹ thuật của cố họa sĩ Công Quốc Hà. Khám phá không gian nghệ thuật này, công chúng có cơ hội thưởng thức những tác phẩm quen thuộc cũng như những sáng tác cuối đời của ông trên đa dạng chất liệu như sơn mài, acrylic, sơn dầu.

Những tác phẩm này hé lộ một Công Quốc Hà ‘phá cách’ và đầy bay bổng với màu sắc và khối hình, mang trong mình hơi thở của cuộc sống hiện đại. Đồng thời, bên cạnh các tác phẩm hội họa, không gian trưng bày còn được sắp đặt với các kỷ vật và video tư liệu về cố họa sĩ, tạo nên một bức tranh toàn diện về cuộc đời và nghệ thuật của ông.

Họa sĩ Công Quốc Hà, sinh năm 1955 trong một gia đình tư sản tại Hà Nội, đã góp phần làm sống lại nghệ thuật vẽ tranh sơn mài truyền thống và đồng thời mang đến một làn gió mới cho sơn mài hiện đại, đủ sức vươn tầm thế giới.

Chị Công Nữ Hoàng Anh, con gái cố họa sĩ, chia sẻ rằng các bức tranh được chọn và sắp xếp theo mạch cảm xúc, có trật tự không gian, gắn với ký ức của họa sĩ cũng như của gia đình với những thăng trầm lịch sử. Không gian nghệ thuật Mơ Artspace là nơi họa sĩ Công Quốc Hà chọn làm triển lãm đầu tiên vào năm 2022, sau 10 năm rời xa quê hương, sống và làm việc tại Thụy Điển.

Trước khi qua đời, ông đã có 4 cuộc triển lãm cá nhân trong nước, được xem như những lần hội ngộ với bạn bè và ôn lại kỷ niệm với nơi mình sinh ra, học tập và trưởng thành. ‘Di sản cũ – Linh hồn mới’ không chỉ quảng bá tranh của cố họa sĩ mà còn giới thiệu những sản phẩm phái sinh, lấy cảm hứng từ tác phẩm của ông.

Đó là việc tạo ra những seri sản phẩm thời trang, hộp quà lưu niệm, tác phẩm điêu khắc dựa trên hội họa của họa sĩ Công Quốc Hà, do những học trò của ông thực hiện. Chị Công Nữ Hoàng Anh mong muốn những sản phẩm ấy không chỉ dành cho người Việt mà còn cho nhiều người nước ngoài có thể biết tới.

‘Câu chuyện ấy được lặp đi lặp lại trong nhiều năm, với nhiều thế hệ và tạo thành hệ sinh thái, tạo công ăn việc làm với niềm tự hào về văn hóa’. Trưng bày cũng thể hiện tâm nguyện của cố họa sĩ lúc sinh thời: Văn hóa nghệ thuật khi được đầu tư một cách bài bản sẽ trở thành chìa khóa để từng cá nhân cũng như quốc gia tạo nên sức ảnh hưởng của mình trên thế giới.

Chị Công Nữ Hoàng Anh cũng cho biết ‘di sản cũ chính là ba tôi, với chất liệu truyền thống là sơn mài ông đã sử dụng và thành danh trên con đường nghệ thuật. Nhưng ông đã thổi một linh hồn mới cho con đường tái tạo sơn mài truyền thống Việt Nam, đưa ra thế giới và khẳng định một phong cách mới trong sơn mài’.

Còn đối với chị, ông cũng là nền tảng để đi tiếp, tạo nên linh hồn mới. Những năm cuối đời, hội họa Công Quốc Hà vẽ ‘bay’ hơn, màu sắc hơn. Và chính chị là ‘linh hồn mới’ trong hội họa của ông. Sự kiện này do gia đình họa sĩ Công Quốc Hà phối hợp với Không gian Văn hóa Disa tổ chức.

Ngoài trưng bày tranh và các sản phẩm phái sinh lấy cảm hứng từ hội họa Công Quốc Hà, còn có hoạt động biểu diễn âm nhạc, trình diễn thời trang diễn ra ngày 2/8 nhằm tưởng nhớ hoạ sĩ và tôn vinh di sản của ông với một tinh thần và hơi thở mới.