Luật Nhà giáo – một đạo luật quan trọng sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong việc nâng cao地位 và quyền lợi của nhà giáo. Một trong những điểm mới nổi bật của luật này là việc bỏ chia hạng nhà giáo, thay vào đó, chức danh nhà giáo sẽ được xác định dựa trên yêu cầu của hoạt động nghề nghiệp trong từng cấp học và trình độ đào tạo.

Điều này được kỳ vọng sẽ chấm dứt những bất cập và bất công trong việc trả lương cho nhà giáo hiện nay. Từ ngày 01/01/2026, giáo viên sẽ không còn được chia thành các hạng I, II, III như hiện nay. Thay vào đó, lương của nhà giáo sẽ được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến sẽ tham mưu Chính phủ xếp lại bảng lương của một số chức danh nhà giáo, bao gồm giáo viên mầm non, phổ thông, dự bị đại học, và giáo viên giáo dục nghề nghiệp hạng IV. Mục đích là để bảo đảm tính thống nhất về bảng lương áp dụng với các chức danh nghề nghiệp viên chức nhà giáo và viên chức các ngành, lĩnh vực khác.

Dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo cũng đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng. Theo đó, hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo sẽ được áp dụng với mức từ 1,1 đến 1,6 tùy theo cấp học và trình độ đào tạo.

Điều này sẽ giúp bảo đảm mức sống của nhà giáo, giúp họ an tâm công tác và cống hiến cho sự nghiệp giáo dục. Bên cạnh đó, Luật Nhà giáo cũng quy định các chính sách ưu đãi và phụ cấp đặc thù khác cho nhà giáo.

Chính sách thu hút và trọng dụng nhà giáo sẽ bao gồm ưu tiên trong tuyển dụng, tiếp nhận, tiền lương, phụ cấp, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm, điều kiện làm việc, trang thiết bị làm việc, và phúc lợi.

Việc xếp lương theo cấp học và trình độ đào tạo sẽ giúp đảm bảo công bằng và hợp lý trong việc trả lương cho nhà giáo. Giáo viên có trình độ đào tạo cao hơn sẽ được hưởng lương cao hơn, và giáo viên có hiệu quả công việc cao hơn sẽ được thưởng cao hơn.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính hiệu quả của các chính sách mới, cần phải đi kèm với trách nhiệm và cấm tuyệt đối dạy thêm tiêu cực, dạy thêm trái phép. Chỉ khi có sự kết hợp giữa nâng cao地位 và quyền lợi của nhà giáo với trách nhiệm và kỷ luật nghiêm khắc, chúng ta mới có thể trả lại sự tôn nghiêm, uy tín và vị thế của nhà giáo.

Giáo viên mầm non sẽ có cơ hội nghỉ hưu trước 5 tuổi nếu có nguyện vọng từ năm 2026. Luật Nhà giáo 2025, dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, quy định rằng giáo viên mầm non có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường nhưng không quá 5 tuổi.

Căn cứ Điều 26 Luật Nhà giáo 2025, nhà giáo trong cơ sở giáo dục mầm non nếu có nguyện vọng thì có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường nhưng không quá 5 tuổi. Trường hợp có đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi.

Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035, theo quy định của Bộ luật Lao động 2019. Từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ.

Bắt đầu từ năm 2026, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường là 61 tuổi 6 tháng đối với nam và 57 tuổi đối với nữ. Do đó, giáo viên mầm non nếu có nguyện vọng sẽ được nghỉ hưu ở tuổi 56 tuổi 6 tháng trở lên đối với nam và 52 tuổi trở lên đối với nữ.

Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu và chính sách nghỉ hưu trước tuổi này được xem là một trong những chính sách có lợi cho nhà giáo, đặc biệt là giáo viên mầm non, giúp họ có thể nghỉ hưu sớm hơn và giảm bớt gánh nặng công việc.

Luật Nhà giáo được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 9 vào tháng 6 năm 2025, bao gồm 9 chương và 42 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Luật này quy định cụ thể về các chính sách hỗ trợ và thu hút, trọng dụng đối với nhà giáo, nhằm đảm bảo cuộc sống và phát triển nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên.

Tại Điều 24 của Luật, chính sách hỗ trợ nhà giáo được quy định rõ ràng, bao gồm chế độ trợ cấp theo tính chất công việc, theo vùng; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng; hỗ trợ chăm sóc sức khỏe định kỳ, chăm sóc sức khỏe nghề nghiệp; phụ cấp lưu động đối với nhà giáo làm công tác xóa mù chữ, phổ cập giáo dục, biệt phái, dạy tăng cường, dạy liên trường, dạy ở các điểm trường. Ngoài ra, nhà giáo còn được hưởng các chính sách hỗ trợ khác theo quy định của pháp luật về viên chức, pháp luật về lao động và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Nhà giáo công tác ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo dạy trường chuyên biệt; nhà giáo thực hiện giáo dục hòa nhập; nhà giáo dạy tiếng dân tộc thiểu số; nhà giáo dạy tăng cường tiếng Việt cho học sinh người dân tộc thiểu số; nhà giáo dạy các môn năng khiếu, nghệ thuật được hưởng một số chính sách hỗ trợ đặc biệt. Cụ thể, họ được thuê nhà ở công vụ hoặc được bảo đảm chỗ ở tập thể khi đến công tác tại vùng khó khăn. Nếu không bố trí được chỗ ở tập thể hoặc nhà ở công vụ, họ được hỗ trợ tiền thuê nhà ở theo mức hỗ trợ thuê nhà ở công vụ theo quy định của pháp luật. Họ cũng được hỗ trợ thanh toán tiền tàu xe trong thời gian làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn.

Bên cạnh chính sách hỗ trợ, Luật Nhà giáo 2025 cũng quy định chính sách thu hút, trọng dụng đối với nhà giáo. Các chính sách này bao gồm ưu tiên trong tuyển dụng, tiếp nhận; tiền lương, phụ cấp; đào tạo, bồi dưỡng; quy hoạch, bổ nhiệm; điều kiện làm việc, trang thiết bị làm việc; phúc lợi và chính sách khác theo quy định của pháp luật. Đối tượng hưởng chính sách thu hút, trọng dụng bao gồm người có trình độ cao, người có tài năng, người có năng khiếu đặc biệt, người có kỹ năng nghề cao; người đến làm việc tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục, nghiên cứu khoa học trong một số lĩnh vực trọng yếu, thiết yếu theo nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội.

Liên quan đến các chính sách thu hút và trọng dụng nhà giáo, nhiều địa phương đang tích cực triển khai các biện pháp để thu hút và trọng dụng nhà giáo, trong đó tập trung vào việc cải thiện điều kiện làm việc và nâng cao thu nhập cho giáo viên.

Lật lại vấn đề trong một thập kỷ trở lại đây cho thấy, chất lượng đội ngũ giáo viên tại nhiều địa phương gặp khó khăn do số lượng giáo viên công chức thiếu trầm trọng.

Nhìn chung, Luật Nhà giáo 2025 thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với đội ngũ giáo viên, những người có vai trò quan trọng trong sự phát triển của đất nước. Việc quy định cụ thể các chính sách hỗ trợ và thu hút, trọng dụng nhà giáo nhằm đảm bảo cuộc sống và phát triển nghề nghiệp cho họ, đồng thời khuyến khích và thu hút người tài năng vào nghề giáo.

Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Nhà giáo, một đạo luật quan trọng khẳng định chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc tôn vinh, chăm lo, bảo vệ và phát triển đội ngũ nhà giáo. Luật này không chỉ giúp giáo viên có thêm động lực mà còn có thể an tâm gắn bó và cống hiến cho nghề giáo. Một trong những điểm nổi bật của Luật Nhà giáo là quy định về lương của nhà giáo, được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Điều này sẽ giúp hiện thực hóa mơ ước của bao nhà giáo ‘sống được bằng lương’, không còn phải phụ thuộc vào các công việc làm thêm bên ngoài. Sự thay đổi này không chỉ giúp cải thiện đời sống của giáo viên mà còn nâng cao chất lượng giáo dục. Nhiều giáo viên đã chia sẻ về những khó khăn họ gặp phải trong việc đảm bảo cuộc sống với lương thấp hiện nay. Để khắc phục điều này, Luật Nhà giáo giao Chính phủ quy định chi tiết về chính sách tiền lương đối với nhà giáo, từ đó mở ra hy vọng về một tương lai tốt hơn cho đội ngũ giáo viên.

Là một phần quan trọng trong việc phát triển đội ngũ nhà giáo, Luật Nhà giáo cũng đặt ra trách nhiệm giữ gìn đạo đức nghề nghiệp của nhà giáo. Thông qua việc luật hóa các quy tắc ứng xử cụ thể trong quan hệ với người học, đồng nghiệp, gia đình học sinh và xã hội, Luật Nhà giáo nhằm đảm bảo nhà giáo luôn mẫu mực, liêm chính và tận tâm trong giảng dạy và ứng xử xã hội. Việc này không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục mà còn góp phần xây dựng một môi trường giáo dục tích cực và văn minh.

Đặc biệt, Luật Nhà giáo quy định cơ chế bảo vệ nhà giáo trước các hành vi xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín. Qua đó, Luật đảm bảo môi trường sư phạm an toàn và văn minh, giúp giáo viên yên tâm trong công việc. Nhiều hiệu trưởng trường học đã chia sẻ về những khó khăn và áp lực mà họ gặp phải từ mạng xã hội. Họ cho rằng quy định về bảo vệ nhân phẩm, danh dự của nhà giáo trong Luật Nhà giáo là hết sức cần thiết.

Luật Nhà giáo đã tạo ra một hành lang pháp lý quan trọng để bảo vệ nhà giáo và sự uy nghiêm của nhà giáo, trước sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội hiện nay. Các chuyên gia và nhà giáo cho rằng, Luật Nhà giáo không chỉ giúp nâng cao vị thế của nhà giáo mà còn góp phần tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước. Để thành công, việc tổ chức thực hiện Luật Nhà giáo một cách hiệu quả là điều cần thiết, với sự tham gia và ủng hộ của toàn xã hội.

Trong bối cảnh hiện nay, việc Quốc hội thông qua Luật Nhà giáo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Luật không chỉ thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với đội ngũ nhà giáo mà còn khẳng định vai trò then chốt của giáo dục trong sự phát triển của đất nước. Chúng ta hy vọng rằng với sự hỗ trợ từ Luật Nhà giáo, đội ngũ nhà giáo sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng và là động lực chính trong việc xây dựng và phát triển đất nước trong tương lai.