Nghị định 207/2025 mới đây đã được ban hành, mang lại một bước tiến quan trọng trong việc mở rộng quyền chủ động làm mẹ cho phụ nữ độc thân. Theo quy định mới, những người phụ nữ này sẽ được phép thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bao gồm cả thụ tinh ống nghiệm IVF, mà không cần phải có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật.

Trước đó, Nghị định số 10/2015 chỉ cho phép những cặp vợ chồng vô sinh và phụ nữ độc thân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa được áp dụng kỹ thuật này. Tuy nhiên, với sự thay đổi trong Nghị định 207, nhiều chị em độc thân có nguyện vọng hỗ trợ sinh sản để làm mẹ sẽ có cơ hội thực hiện hóa ước mơ của mình.

TS.BS Bạch Huy Anh, Phó Giám đốc Trung tâm hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, cho biết rằng nguyên tắc vô danh giữa người hiến và người nhận tinh trùng tiếp tục được duy trì để đảm bảo các quy định về đạo đức và pháp luật. Điều này đồng nghĩa với việc những người phụ nữ độc thân sẽ có thể tiếp cận kỹ thuật hỗ trợ sinh sản mà không cần phải lo lắng về việc lộ thông tin cá nhân.

Ông cũng cho biết thêm rằng tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới quy định về ngân hàng tinh trùng yêu cầu những tinh trùng không định danh, không được cho ngẫu nhiên mà phải hoán đổi theo quy định của pháp luật. Tinh trùng phải đạt tiêu chí: Người cho khỏe mạnh, không dị tật, các bệnh di truyền, ở lứa tuổi nhất định, ngoài không định danh phải có trình độ học vấn rất tốt thì mới được đưa vào mẫu ở ngân hàng tinh trùng.

BSCK I Nguyễn Thị Nhã, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, chia sẻ rằng người phụ nữ nào cũng có quyền được sinh con, trong đó có phụ nữ độc thân. Hiện nay, nhiều phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại như bơm tinh trùng vào buồng trứng (IUI), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)… giúp phụ nữ đơn thân có nguyện vọng đều có thể hiện thực hóa ước mơ làm mẹ của mình.

Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, đã ghi nhận số lượng phụ nữ chủ động đi trữ trứng tăng nhanh, lên tới vài trăm ca/năm, hầu hết đều là phụ nữ độc thân, độ tuổi trung bình phổ biến là 33-40 tuổi. Điều này cho thấy nhu cầu về hỗ trợ sinh sản của phụ nữ độc thân đang ngày càng tăng cao.

Theo Bộ Y tế, kỹ thuật IVF được thực hiện tại Việt Nam từ năm 1998, đến nay đã có hơn 150.000 trẻ ra đời từ kỹ thuật này. Hiện toàn quốc có hơn 50 cơ sở hỗ trợ sinh sản, làm chủ nhiều kỹ thuật tiên tiến trên thế giới, có những trung tâm có tỷ lệ điều trị IVF thành công lên đến 70%, tương đương các trung tâm hỗ trợ sinh sản lớn trên thế giới, với chi phí thực hiện chỉ bằng 1/3 đến 1/5 so với nhiều nước trong khu vực.

Một thống kê gần đây tại Anh cho thấy có một xu hướng tăng đáng kể trong số lượng người cao tuổi tìm đến phương pháp mang thai hộ để có con. Điều này đã gây ra một làn sóng phản đối từ các nhà hoạt động xã hội. Số liệu từ Cơ quan tư vấn tòa án Gia đình và Trẻ em (Cafcass) chỉ ra rằng số lượng đơn đăng ký xin có con nhờ phương pháp mang thai hộ từ những người trên 80 tuổi đang tăng lên đáng kể trong giai đoạn từ 2020 đến 2025.

Mặc dù không tiết lộ con số chính xác, Cafcass cho biết xu hướng người lớn tuổi ở Anh có con nhờ mang thai hộ đang tăng lên. Trong giai đoạn này, có 416 đơn từ người ở độ tuổi 50 và 43 đơn ở tuổi 60. Đặc biệt, số đơn từ nam giới tuổi 50 đã tăng hơn gấp đôi, từ 44 trường hợp năm 2020 lên 95 trường hợp vào đầu năm 2025.

Helen Gibson, người sáng lập nhóm vận động Surrogacy Concern, bày tỏ sự bất ngờ và lo ngại về xu hướng này. Bà cho rằng đây là một hành động ích kỷ và chính phủ cần cân nhắc kỹ lưỡng về lợi ích của đứa trẻ. Bà Gibson cũng nhấn mạnh rằng việc mọi người có thể có con nhờ mang thai hộ hàng chục năm sau khi đã qua tuổi sinh sản tự nhiên là không hợp lý.

Nhiều người lớn tuổi ở Anh đã có con nhờ các phương pháp mang thai hộ, và một số đã tìm đến dịch vụ mang thai hộ ở nước ngoài do luật pháp Anh ngăn cấm các thỏa thuận thương mại. Chính phủ Anh đang được kêu gọi khẩn trương ngăn chặn các đơn xin con theo cách này.

Một trường hợp gần đây đã gây chú ý khi cặp vợ chồng 72 tuổi tại Anh đã được tòa án chấp thuận trở thành cha mẹ hợp pháp của bé trai 14 tháng tuổi, chào đời bằng phương pháp mang thai hộ. Quyết định này được đưa ra bất chấp lo ngại của thẩm phán về việc họ có thể qua đời trước khi con trưởng thành.

Hiện tại, Anh không có giới hạn độ tuổi đối với người muốn có con qua mang thai hộ, nhưng các nhà vận động đang kêu gọi chính phủ hành động để đóng lỗ hổng cho phép mọi người lách luật cấm mang thai hộ thương mại trong nước. Theo đó, các cá nhân và cặp vợ chồng đang tìm cách tận dụng hệ thống hiện tại để có con mà không bị hạn chế bởi độ tuổi.

Các chuyên gia và nhà hoạt động đang kêu gọi chính phủ Anh xem xét lại luật pháp liên quan đến mang thai hộ và áp dụng các quy định chặt chẽ hơn để bảo vệ quyền lợi của cả cha mẹ và con cái. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tranh cãi về vấn đề này và cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng giữa quyền lợi cá nhân và lợi ích xã hội.

Việc tăng số lượng người cao tuổi tìm đến mang thai hộ làm dấy lên mối quan ngại về tác động lâu dài đối với xã hội và hệ thống chăm sóc sức khỏe. Do đó, chính phủ Anh cần có những bước đi cụ thể để giải quyết vấn đề này một cách hiệu quả và đảm bảo quyền lợi cho tất cả các bên liên quan.

Nghị định 207/2025/NĐ-CP sẽ có hiệu lực từ ngày 1.10.2025, quy định chi tiết về kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Chỉ các cặp vợ chồng vô sinh hoặc có chỉ định về y tế và phụ nữ độc thân không có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật có nguyện vọng mới được thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Theo đó, việc thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản đòi hỏi sự đáp ứng các điều kiện nghiêm ngặt. Cặp vợ chồng vô sinh hoặc phụ nữ độc thân phải có chỉ định về y tế và nguyện vọng rõ ràng. Các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản bao gồm thụ tinh trong ống nghiệm và thụ tinh nhân tạo. Thụ tinh trong ống nghiệm là quá trình kết hợp noãn và tinh trùng trong ống nghiệm để tạo thành phôi. Thụ tinh nhân tạo là phương pháp đưa tinh trùng đã được lọc rửa vào buồng tử cung để tạo điều kiện thuận lợi cho sự thụ tinh.

Nghị định cũng quy định cụ thể về việc hiến tinh trùng, hiến noãn, hiến phôi. Việc này phải tuân thủ nguyên tắc chỉ được hiến tại một cơ sở được phép lưu giữ và sử dụng cho một phụ nữ hoặc một cặp vợ chồng trên nguyên tắc vô danh.

Về thủ tục mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, Nghị định quy định các cặp vợ chồng vô sinh cần gửi hồ sơ đề nghị đến cơ sở khám chữa bệnh được phép thực hiện kỹ thuật này. Hồ sơ bao gồm đơn đề nghị, xác nhận của UBND cấp xã và giấy tờ chứng minh mối quan hệ thân thích. Người mang thai hộ cần chứng minh đã từng sinh con với giấy khai sinh, giấy chứng sinh hoặc bản xác nhận của UBND cấp xã.

Nghị định 207/2025/NĐ-CP cũng định nghĩa rõ về vô sinh. Vô sinh là tình trạng vợ chồng sau một năm chung sống có quan hệ tình dục, không sử dụng biện pháp tránh thai mà người phụ nữ vẫn không có thai; hoặc phụ nữ, nam giới có khuyết tật hoặc tình trạng bệnh lý dẫn đến suy giảm khả năng sinh con.

Các quy định này nhằm đảm bảo việc thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và mang thai hộ vì mục đích nhân đạo được thực hiện một cách rõ ràng, minh bạch và theo đúng quy định của pháp luật. Thông tin chi tiết về Nghị định có thể được tìm thấy tại https://thuvienphapluat.vn/phap-luat/chi-tiet-dieu-kien-mang-thai-ho-vi-muc-dich-nhan-dao-tu-1-10-2025-166560.html và các nguồn thông tin pháp lý khác.