Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Nhật Bản đang trải qua một quá trình tái cấu trúc kiến trúc an ninh của mình thông qua các quan hệ đối tác về công nghệ quốc phòng và mức tăng chi tiêu quốc phòng chưa từng có tiền lệ. Tokyo đang tận dụng hợp tác quốc tế để tăng cường năng lực răn đe và khẳng định vai trò trụ cột công nghệ cao trong việc duy trì ổn định khu vực.

Nhật Bản dự kiến sẽ dành khoảng 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc phòng vào năm 2025, tương đương khoảng 55 tỷ đô la Mỹ. Mức này tăng 9,4% so với năm trước và sẽ được dùng để mua sắm, bao gồm 400 tên lửa Tomahawk do Hoa Kỳ sản xuất và tên lửa đối hạm Lớp 12 được nâng cấp. Quá trình hiện đại hóa quân đội Nhật Bản tập trung vào hai tàu ASEV đang được đóng bởi Mitsubishi Heavy Industries và Japan Marine United. Các ‘siêu tàu khu trục’ này được trang bị để phòng thủ tên lửa đạn đạo, với radar theo dõi tầm xa, tên lửa SM-6 và 128 ống phóng thẳng đứng. Hệ thống radar sẽ cho phép các tàu ASEV đánh chặn đồng thời nhiều tên lửa đạn đạo, bao gồm cả các mối đe dọa siêu thanh.

Chuyên gia chính sách Cyril Tregub của tổ chức nghiên cứu Friends of Europe có trụ sở tại Brussels (Bỉ) cho biết: ‘Nhật Bản hiểu rằng khả năng răn đe hiện đại đòi hỏi lợi thế về công nghệ.’ Chiến lược quốc gia của nước này kêu gọi tăng cường năng lực tấn công tầm xa và phòng không, nhiều hệ thống không người lái hơn, và tích hợp các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo. Những năng lực này, bao gồm cả công nghệ lưỡng dụng, đã được nhấn mạnh tại Triển lãm Quốc phòng lớn nhất Nhật Bản — DSEI Japan 2025. Thủ tướng Nhật Bản ông Shigeru Ishiba nhấn mạnh sự cần thiết phải hợp tác sâu rộng hơn nhằm ‘giúp tăng cường khả năng răn đe không chỉ cho đất nước chúng tôi mà còn cho các Đồng minh và Đối tác’.

Nhật Bản và các đối tác quốc tế đang đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng. Ví dụ, vào tháng 12 năm 2023, Nhật Bản đã khởi động Chương trình Máy bay Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) cùng với Ý và Vương quốc Anh để phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu vào năm 2035. London và Tokyo cũng đang phối hợp tổ chức các cuộc tập trận hải quân chung trong chuyến thăm sắp tới của tàu sân bay HMS Prince of Wales thuộc Hải quân Hoàng gia Anh tới Nhật Bản.

Nhật Bản và Liên minh châu Âu cũng đã ký kết thỏa thuận hợp tác an ninh và quốc phòng vào tháng 11 năm 2024, tập trung vào các cuộc tập trận hải quân, khả năng phục hồi trên không gian mạng và tình báo dựa trên không gian. Những sáng kiến như vậy của Nhật Bản ‘không chỉ mang tính biểu tượng — mà còn làm sâu sắc thêm hợp tác trong các miền trọng yếu như an ninh hàng hải, không gian vũ trụ, an ninh mạng và chống lại các mối đe dọa hỗn hợp’, ông Tregub nhận định.

Vai trò ngày càng thay đổi của Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh các mối đe dọa khu vực ngày càng phức tạp, bao gồm sự quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, các chương trình tên lửa và hạt nhân bất hợp pháp của Bắc Triều Tiên, cũng như mối quan hệ quân sự ngày càng gia tăng giữa Trung Quốc và Nga.

Các phi công máy bay chiến đấu của Mỹ đang được trang bị công nghệ cao để nâng cao kỹ năng bay mà không cần phải thực hiện các chuyến bay thực tế. Đây là một phương pháp huấn luyện tiên tiến, cho phép họ mô phỏng các tình huống bay phức tạp và nguy hiểm trong một môi trường an toàn và được kiểm soát chặt chẽ.

Công nghệ mô phỏng hiện đại đóng vai trò quan trọng trong quá trình huấn luyện của phi công. Với sự hỗ trợ của công nghệ này, các phi công có thể luyện tập các kỹ năng cần thiết như chiến đấu không đối không, tấn công mục tiêu trên mặt đất và thực hành các chiến thuật phức tạp khác. Điều này giúp họ có thể chuẩn bị tốt hơn cho các nhiệm vụ thực tế và tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu.

Huấn luyện mô phỏng mang lại nhiều lợi ích cho phi công và lực lượng không quân. Nó giúp giảm thiểu rủi ro và chi phí liên quan đến việc thực hiện các chuyến bay thực tế, đồng thời cho phép phi công luyện tập trong một môi trường an toàn và kiểm soát. Hơn nữa, công nghệ mô phỏng hiện đại còn cho phép theo dõi và đánh giá hiệu suất của phi công, giúp họ xác định được điểm mạnh và điểm yếu để có kế hoạch huấn luyện phù hợp.

Không quân Mỹ đang tiếp tục đầu tư vào công nghệ mô phỏng để nâng cao chất lượng huấn luyện của phi công. Sự phát triển của công nghệ này dự kiến sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị cho các phi công đối mặt với những thách thức ngày càng tăng trong môi trường tác chiến hiện đại.

Để tìm hiểu thêm về công nghệ mô phỏng và vai trò của nó trong huấn luyện quân sự, bạn có thể tham khảo thêm thông tin tại trang web chính thức của Không quân Mỹ hoặc các nguồn tin tức quốc phòng khác.

Không quân Ukraina đã xác nhận thông tin về việc mất một máy bay chiến đấu Mirage2000 vào tối ngày 22/7 do sự cố kỹ thuật. Sự việc diễn ra khi phi công báo cáo về sự cố thiết bị cho người quản lý chuyến bay và thực hiện thành công việc phóng ghế thoát hiểm an toàn. Rất may là không có thương vong nào được ghi nhận và phi công hiện đang trong tình trạng ổn định. Không quân Ukraina đánh giá cao hành động chuyên nghiệp của phi công trong tình huống khẩn cấp này.

Ngay sau sự cố, một ủy ban đặc biệt đã được thành lập để tiến hành điều tra nguyên nhân cụ thể của vụ việc. Theo xác nhận của Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky, chiếc Mirage2000 gặp nạn không phải do tác động từ bên ngoài mà do lỗi kỹ thuật. Những chiếc Mirage2000 mà Ukraina đang vận hành là một phần của gói viện trợ quân sự từ Pháp, được công bố vào tháng 6/2024, bao gồm cả chương trình đào tạo phi công.

Đáng chú ý, Ukraina mới nhận được những chiếc Mirage2000 đầu tiên vào tháng 2/2025 và nhanh chóng đưa vào hoạt động chiến đấu một tháng sau đó. Sự cố lỗi kỹ thuật này đã khiến nhiều chuyên gia đặt câu hỏi về mức độ thành thạo của phi công Ukraina khi vận hành Mirage2000, đồng thời đặt vấn đề về việc liệu Kiev có đang sử dụng hiệu quả tài nguyên viện trợ quân sự hay không.

Mirage2000 là máy bay tiêm kích siêu thanh thế hệ thứ 4, được giới thiệu lần đầu bởi Dassault Aviation vào những năm 1970. Biến thể Mirage2000-5, ra mắt năm 1999, sở hữu hệ thống điện tử hàng không nâng cấp, khả năng chiến đấu không đối không và không đối đất được cải thiện, cùng với hệ thống cảm biến và điều khiển tiên tiến.

Xem thêm thông tin tại: Dassault Aviation