Nhiều nhà đầu tư quốc tế đang chuyển hướng tìm kiếm cơ hội đầu tư khí hậu tại châu Âu và châu Á-Thái Bình Dương, thay vì tiếp tục rót vốn vào Mỹ. Điều này xuất phát từ chính sách mới của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump. Theo khảo sát thường niên ‘Global Climate Investing Survey 2025’ của Robeco, sự thay đổi trong ưu tiên đầu tư khí hậu của các nhà đầu tư toàn cầu đang trở nên rõ rệt.

Cuộc khảo sát với 300 tổ chức đầu tư trên thế giới, quản lý tổng tài sản hơn 31 nghìn tỷ USD, cho thấy sự sụt giảm rõ rệt trong việc coi biến đổi khí hậu là yếu tố trọng tâm trong chính sách đầu tư. Cụ thể, tỷ lệ này đã giảm từ 62% năm ngoái xuống còn 46% năm nay. Sự giảm này rõ rệt nhất tại Bắc Mỹ, nơi chỉ 23% tổ chức đầu tư coi khí hậu là ưu tiên, thấp hơn nhiều so với 62% ở châu Âu và 59% ở châu Á – Thái Bình Dương.

Nguyên nhân chủ yếu của sự sụt giảm này là do thay đổi chính sách khí hậu tại Mỹ. Gần 60% nhà đầu tư cho biết họ sẽ chờ đợi chính sách mới từ Washington trước khi quyết định đầu tư. Tuy nhiên, đa số nhà đầu tư tin rằng tác động tiêu cực từ chính sách mới của Mỹ chỉ là tạm thời. Có tới 56% kỳ vọng đà chuyển đổi khí hậu toàn cầu sẽ phục hồi sau khi chính quyền hiện tại kết thúc nhiệm kỳ, và 53% nhận định ảnh hưởng này sẽ không kéo dài.

Xu hướng dịch chuyển vốn đầu tư ngày càng rõ rệt, với 58% nhà đầu tư châu Âu, 62% nhà đầu tư châu Á – Thái Bình Dương và 38% nhà đầu tư Bắc Mỹ cho biết sẽ ưu tiên tìm kiếm cơ hội đầu tư khí hậu ngoài thị trường Mỹ. Mặc dù vậy, 39% nhà đầu tư vẫn dự kiến tăng phân bổ vốn vào các giải pháp khí hậu.

Khảo sát cũng chỉ ra các rào cản lớn đối với đầu tư vào thích ứng khí hậu. Các rào cản này bao gồm thiếu sản phẩm đầu tư phù hợp, khó tìm doanh nghiệp đủ tin cậy và lo ngại về lợi suất rủi ro cạnh tranh. Chiến lược gia Lucian Peppelenbos của Robeco nhận định: ‘Dù nhiều nhà đầu tư vẫn cam kết mục tiêu khí hậu, mức độ ưu tiên toàn cầu đang giảm. Điều này cho thấy tầm quan trọng của sự kiên định và linh hoạt, đặc biệt khi bối cảnh chính sách và thị trường thay đổi nhanh chóng’.

Cuối cùng, việc chuyển dịch đầu tư khí hậu có thể mang lại cơ hội cho các khu vực như châu Âu và châu Á-Thái Bình Dương. Tuy nhiên, để thu hút được vốn đầu tư, các khu vực này cần phải có chính sách và sản phẩm đầu tư phù hợp, cũng như đảm bảo tính minh bạch và tin cậy của các dự án đầu tư. Điều này sẽ giúp các nhà đầu tư yên tâm và tiếp tục ủng hộ cho mục tiêu khí hậu toàn cầu.

Chuyển đổi xanh đang trở thành xu hướng tất yếu đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam. Không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu, nhiều công ty đã bắt đầu thực hiện những bước đi cụ thể để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Sự chuyển đổi này không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường mà còn giúp doanh nghiệp tăng cường uy tín và tạo ra cơ hội kinh doanh mới.

Trong ngành bán lẻ, Trung tâm Bách hóa Tổng hợp và Siêu thị AEON Xuân Thủy đã triển khai dịch vụ cho thuê túi môi trường, giúp giảm thiểu việc sử dụng túi nilon. Trong năm 2024, dịch vụ này đã ghi nhận 22.000 lượt thuê. Khách hàng có thể thuê túi tái chế với giá 5.000 đồng và được hoàn tiền 100% khi trả lại túi. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu rác thải nhựa mà còn nâng cao ý thức của người tiêu dùng về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp sản xuất cũng đang ứng dụng đổi mới công nghệ để xanh hóa quy trình sản xuất. Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau đã chủ động nghiên cứu chế tạo sản phẩm đa chức năng, giúp tiết kiệm chi phí cho nông dân và giảm thiểu sự ảnh hưởng đến môi trường. Sự đổi mới này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Theo khảo sát của Ban IV, có 48,7% doanh nghiệp cho rằng việc giảm phát thải và chuyển đổi xanh là cần thiết hoặc rất cần thiết. Điều này cho thấy nhận thức đang dần thay đổi trong cộng đồng doanh nghiệp. Chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đang trở thành tiêu chuẩn mới trong phát triển kinh tế.

Dù còn nhiều thách thức về chi phí và công nghệ, nhưng sự chủ động của doanh nghiệp Việt Nam trong việc thích ứng, thay đổi và hợp tác là tín hiệu tích cực cho một tương lai tăng trưởng xanh – bền vững – có trách nhiệm. Ông Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế, cho rằng chuyển đổi xanh là một quá trình tất yếu, không chỉ là câu chuyện cam kết chính trị của các quốc gia, mà còn là câu chuyện của thị trường và đòi hỏi từ người tiêu dùng.

Ông Frederick Teo, CEO Gen Zero, Tập đoàn Temasek Holdings, Singapore, nhận định rằng Việt Nam có tiềm năng lớn để khử carbon và chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp và năng lượng. Với sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế và sự chủ động của doanh nghiệp Việt Nam, chúng ta có thể kỳ vọng vào một tương lai xanh và bền vững.

Để đạt được mục tiêu này, các doanh nghiệp cần tích cực triển khai các giải pháp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, như ứng dụng công nghệ xanh, tái chế, và sử dụng năng lượng tái tạo. Bên cạnh đó, chính phủ cũng cần có các chính sách hỗ trợ và khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi xanh, như cung cấp các khoản vay xanh, hỗ trợ nghiên cứu và phát triển, và tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các dự án xanh.

Tóm lại, chuyển đổi xanh đang trở thành xu hướng tất yếu đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam. Với sự chủ động của doanh nghiệp và sự hỗ trợ từ chính phủ, chúng ta có thể kỳ vọng vào một tương lai tăng trưởng xanh – bền vững – có trách nhiệm.

Trong bối cảnh hiện nay, mục tiêu giảm phát thải carbon không chỉ còn là một câu chuyện môi trường, mà còn là một bài toán tài chính và quản trị dài hạn đối với các doanh nghiệp. Không chỉ các nhà máy xi măng hay sắt thép thải khói đen nghịt cần giảm phát thải, mà du lịch và nông nghiệp cũng bị áp chuẩn phát thải để tiến tới mục tiêu Net Zero toàn cầu, trong đó Việt Nam cam kết đạt được vào năm 2050.

Một trong những ngành受到 ảnh hưởng trực tiếp là du lịch, khi mà các khách sạn, đặc biệt là khách sạn 4-5 sao, đang đối mặt với yêu cầu trung hòa carbon theo công bố của châu Âu và các hiệp hội liên quan. Từ năm 2027, nếu các khách sạn không trở thành khách sạn xanh (Green Hotel), họ có thể bị loại khỏi danh sách của nhiều nền tảng đặt phòng như Agoda, Booking và các nền tảng du lịch lớn khác.

Ông Trần Minh Tiến, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Net Zero Carbon, cho biết rằng 93% du khách ưu tiên lựa chọn dịch vụ du lịch xanh, nghĩa là thân thiện với môi trường, sử dụng năng lượng tái tạo hoặc giảm thiểu chất thải nhựa. Trước xu hướng du lịch xanh đang tăng mạnh như hiện nay, khách sạn không còn lựa chọn ‘nên’ hay ‘không nên’, mà buộc phải chuyển đổi xanh nếu muốn tồn tại.

Ông Nguyễn Huỳnh Thanh Phong, Giám đốc bộ phận bền vững tại Bureau Veritas Việt Nam, cũng cho biết rằng báo cáo năm ngoái của Booking.com cho thấy 76% du khách quốc tế muốn lựa chọn dịch vụ thân thiện với môi trường và 43% sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho trải nghiệm bền vững. Các nền tảng đặt phòng lớn như Booking.com đã bắt đầu áp dụng nhãn “Travel sustainable” để giúp khách du lịch nhận biết những cơ sở lưu trú áp dụng các giải pháp thân thiện với môi trường và phát triển bền vững.

Để đạt mục tiêu Net Zero năm 2050, doanh nghiệp cần triển khai đồng bộ từ tiết kiệm năng lượng, quản lý rác thải đến bù đắp carbon. Đây là gánh nặng không nhỏ với các khách sạn vừa và nhỏ vốn hạn chế về nguồn lực và công nghệ. Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang vận hành xanh mang lại nhiều lợi ích như giảm chi phí dài hạn nhờ tiết kiệm điện, nước và tối ưu hóa quản lý tài nguyên. Ngoài ra, doanh nghiệp còn tăng sức hút với du khách khi đáp ứng xu hướng du lịch bền vững; đồng thời tăng uy tín thương hiệu và cơ hội hợp tác với đối tác quốc tế.

Không chỉ ngành du lịch, ngành nông nghiệp cũng đang đối diện với bài toán giảm phát thải khí metan. Ông Tiến cho biết rằng với mô hình trồng lúa ướt – khô xen kẽ, nông dân vừa tăng năng suất, vừa giảm chi phí đầu vào. Lượng phân bón có thể giảm 10-20%, thuốc trừ sâu giảm 50%, thậm chí một số vụ giảm đến 70% thuốc bảo vệ thực vật. Ngoài ra, lượng khí metan phát thải cũng giảm đáng kể vì thời gian ngập nước chỉ còn 60 ngày, bởi lúa được luân phiên xen kẽ 15 ngày nước, 15 ngày khô.

Trong bối cảnh nhu cầu giảm phát thải khí nhà kính ngày càng cấp thiết, “công viên carbon” do ông Tiến cùng các doanh nghiệp khác tổ chức được ra đời với chiến lược hướng đến trung hoà carbon cho các doanh nghiệp đồng hành cùng mục tiêu Net Zero vào năm 2050 của Việt Nam. Công viên carbon được xây dựng không chỉ nhằm giải quyết bài toán phát thải của từng doanh nghiệp, mà còn mở ra một cộng đồng hợp tác.