Khi xem bộ phim “Sex Education”, tôi không chỉ bị thu hút bởi những tình tiết thú vị và gần gũi trong phim, mà còn nhận ra bài học quý giá về mối quan hệ gia đình. Bộ phim xoay quanh cuộc sống của các thiếu niên và người trưởng thành tại một thị trấn giả tưởng Moordale, nơi các nhân vật chính phải đối mặt với các tình huống khó xử về tình yêu, tình bạn và những mối quan hệ trong gia đình.

Đặc biệt, tôi ấn tượng với câu chuyện của hai cha con Michael Groff và Adam Groff. Ban đầu, Adam có mối quan hệ căng thẳng với cha – một hiệu trưởng nghiêm khắc và độc đoán, luôn gặp khó khăn trong việc kết nối với Adam về mặt tình cảm. Tuy nhiên, sau nhiều lần cãi vã, hai cha con nhà Groff dần dần thông cảm cho nhau hơn. Trong mùa cuối của phim “Sex Education”, Adam tìm thấy thành công và niềm vui khi làm việc trong nông trại, và bắt đầu xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn với cha. Michael, thông qua hành trình cá nhân và sự can thiệp của vợ, cũng thay đổi, dẫn đến một mối quan hệ hỗ trợ và thấu hiểu hơn với Adam.

Câu chuyện về hai cha con nhà Groff cho chúng ta thấy rằng ngay cả những mối quan hệ thân tình nhất cũng cần rất nhiều nỗ lực vun đắp từ hai phía. Nếu chúng ta chỉ biết hờ hững, mối quan hệ dù tốt đẹp mấy cũng có thể rơi xuống vực sâu, để lại hậu quả khó lường.

Tôi – hơn ai hết – rất hiểu điều đó. Vì tôi đã học được bài học đắt giá này qua một trải nghiệm cách đây 5 năm. Khi đó, tôi là một cô sinh viên mới ra trường, vẫn sống cùng bố mẹ, ăn cơm mẹ nấu hằng ngày. Công việc của tôi rất bận rộn, tôi thường xuyên rời khỏi nhà từ tờ mờ sáng, về lúc 8-9 giờ tối. Bố mẹ chỉ gặp tôi lúc ăn cơm – và tối nào ông bà cũng đợi tôi về để quây quần ăn tối cùng nhau.

Tuy nhiên, công việc của tôi đã bào mòn sức khỏe thể chất và tinh thần của tôi. Tôi thường xuyên về nhà trong tình trạng mệt lả, không còn sức lực. Tôi im lặng suốt bữa ăn, cảm thấy mọi lời hỏi han của bố mẹ đều là phiền phức. Có nhiều hôm, tôi còn cáu gắt khi mẹ liên tục giục tôi ăn thêm. Tình trạng căng thẳng của tôi kéo dài suốt 3-4 tháng. Mỗi lần về nhà, bất chấp sự quan tâm của mẹ, tôi chỉ đáp lại bằng sự lạnh nhạt, thờ ơ.

Đỉnh điểm, trong một bữa tối, khi mẹ gắp cho tôi một miếng thịt gà, tôi lập tức phản ứng – hất tay mẹ khiến thức ăn rơi xuống đất. Cả bố mẹ tôi đều sững sờ. Còn tôi, do quá mệt mỏi sau một ngày dài “chạy deadline”, không còn sức để giải thích hay xin lỗi. Tôi lại chạy lên phòng của mình. Khi đi lên cầu thang, tôi nghe thấy tiếng mẹ khóc thút thít.

Tối hôm đó, khi bình tĩnh lại, tôi nhận ra mình đã sai. Bố mẹ yêu thương chăm sóc tôi nhưng lại nhận lại phản ứng gay gắt và vô ơn. Tôi thật sự là đứa con bất hiếu. Tôi muốn nói lời xin lỗi với mẹ vì hành động tối hôm đó nhưng không biết bắt đầu từ đâu.

Từ bé đến giờ, tôi vẫn luôn là đứa con ngoan, ít khi mắc lỗi. Nhưng áp lực công việc đã biến tôi thành một con người ích kỷ, cục cằn, và rồi bố mẹ là người chịu tổn thương.

Những bữa cơm tối sau đó, chỉ có bố và tôi. Mẹ đã ăn từ sớm, tôi hiểu bà đang tránh mặt tôi. Thế nhưng, tôi vẫn bối rối, không biết phải xử lý tình huống này thế nào. Vậy là tôi im lặng, ngày ngày vẫn đi làm bình thường – và buổi tối chỉ có bố ngồi đợi.

Nhiều lần tôi đứng ngoài cửa phòng mẹ, nhưng lời xin lỗi vẫn không thể nào thốt ra. Đến một ngày nọ, tôi về nhà và chẳng thấy bố dưới bếp như mọi khi. Tôi chạy lên phòng ông bà thì thấy ông đang đo huyết áp cho bà. Hóa ra mẹ tôi vừa trải qua một cơn tăng huyết áp.

Bà bị nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, vừa gọi bác sĩ đến khám và đã được cho uống thuốc. Khi nghe bố kể lại, tôi chợt òa khóc. Tôi chạy lại bên giường mẹ và nói “con xin lỗi”. Tôi nói hết những cảm xúc của mình, rằng tại tôi vô lễ, bất hiếu nên mới khiến mẹ phải suy nghĩ nhiều ngày, rồi bệnh tình sau đó tái phát.

Mẹ cũng khóc nhưng bà bảo tha thứ cho tôi, chỉ mong tôi khỏe mạnh, vui vẻ. Lúc ấy, tôi hối hận vô cùng, giá như tôi biết nói lời xin lỗi sớm hơn để căng thẳng giữa hai mẹ con không leo thang đến mức này.

Chỉ vì sự hèn nhát của tôi mà mẹ phải trằn trọc suốt nhiều ngày, sức khỏe giảm sút. Nhìn mẹ nằm nghỉ trên giường, tôi quyết định ngày mai sẽ xin nghỉ việc, ở nhà chăm sóc mẹ một thời gian. Công việc quan trọng thật đấy, nhưng tình cảm gia đình cũng quý giá không kém, và tôi không thể để bản thân lặp lại sai lầm này một lần nào nữa.

Trong xã hội hiện đại, một hiện tượng đáng buồn đang diễn ra ở nhiều gia đình: cha mẹ và con cái sống chung nhưng ngày càng xa cách về mặt tình cảm. Hiện tượng này được gọi là ‘family estrangement’ (xa cách nội tâm trong gia đình). Mặc dù vẫn cùng ăn cơm, vẫn chào hỏi mỗi ngày, nhưng khoảng cách giữa nhiều bậc cha mẹ và con cái ngày càng lớn dần mà không ai kịp nhận ra.

Không có cãi vã, không xung đột, nhưng họ chỉ đơn giản là không còn chuyện gì để nói. Một bà mẹ 43 tuổi chia sẻ rằng con trai cô ‘ngoan’, chưa từng khiến cô phiền lòng, nhưng càng lớn càng xa cách mẹ. Con trai cô cứ về tới nhà là đóng cửa phòng, mẹ gọi ăn cơm cũng chỉ đáp ‘dạ’. Ngồi ăn chưa xong đã rút điện thoại ra lướt. Hỏi gì cũng trả lời cụt lủn. Cô thấy con ngay trước mắt mà như đang dần biến mất khỏi đời mình.

Theo báo cáo của tổ chức Stand Alone (Anh), có tới 1/4 người trẻ trưởng thành từng có giai đoạn ‘xa cách hoàn toàn’ với cha mẹ về mặt cảm xúc, dù vẫn đang sống cùng mái nhà. Tại Trung Quốc, một nghiên cứu đăng trên Frontiers in Psychology năm 2023 cũng chỉ ra rằng các sinh viên có sự kết nối gia đình thấp sẽ dễ rơi vào trạng thái cô đơn và trầm cảm hơn gấp đôi so với nhóm có nền tảng giao tiếp tích cực.

Theo lý thuyết gắn bó cảm xúc (attachment theory), trẻ lớn lên trong môi trường mà cảm xúc bị xem nhẹ hoặc bị kiểm soát quá mức sẽ dần phát triển kiểu gắn bó ‘né tránh’ (avoidant): không chia sẻ, không kết nối và tự rút vào thế giới riêng. Sự hiện diện thể chất như cùng ăn cơm, ngủ chung nhà không đồng nghĩa với sự hiện diện tình cảm.

Thói quen ‘phubbing’ (lơ người đối diện vì chăm chú vào điện thoại) cũng là yếu tố khiến trẻ cảm thấy mình không còn là ưu tiên trong mắt người lớn. Không ít phụ huynh cảm thấy hụt hẫng khi thấy con cái ít nói, ít tâm sự. Họ cho rằng mình đã hy sinh rất nhiều, tại sao lại bị con ‘bỏ rơi’ về mặt cảm xúc?

Theo chuyên gia tâm lý học phát triển, vấn đề không nằm ở việc ‘thiếu quan tâm’ mà là ở cách quan tâm sai thời điểm, sai phương pháp. Nhiều cha mẹ hay hỏi ‘Hôm nay được mấy điểm?’, ‘Học đến đâu rồi?’… nhưng lại ít khi hỏi ‘Dạo này con có vui không?’, ‘Hôm nay con thế nào?’… Dần dà, trong mắt con, cha mẹ dường như chỉ quan tâm đến thành tích mà không phải con người thật của mình.

Áp lực thành công, sự kỳ vọng và nhịp sống quá nhanh khiến những cuộc trò chuyện chân thành dần biến mất. Dù không có một tiếng la mắng, vẫn có hàng trăm lần im lặng làm tổn thương.

Để ‘gặp lại’ con trong chính ngôi nhà của mình, các chuyên gia tâm lý học gia đình khuyến nghị một số cách sau: Tạo ra những khoảng thời gian ‘không kỳ vọng’, lắng nghe mà không phản ứng vội, thiết lập lại ‘những nghi thức gia đình’, và chấp nhận sự thay đổi như một phần của trưởng thành.

Khi bước vào ngưỡng cửa tuổi già, nhiều người thường mong muốn có một cuộc sống yên bình và thoải mái. Tuy nhiên, câu chuyện của vợ chồng bà Tiêu Hạ, 66 tuổi, đã cho thấy rằng tuổi già không phải lúc nào cũng êm đềm như mong đợi. Cùng với chồng, bà đã quyết định rời bỏ quê hương để đến thành phố sinh sống gần con trai duy nhất, với hy vọng có thể tận hưởng không khí gia đình và nhận được sự chăm sóc từ con cháu.

Trước khi nghỉ hưu, cuộc sống của họ ở quê diễn ra tương đối êm đềm và thoải mái. Tổng thu nhập hàng tháng của vợ chồng bà lên đến hơn 4.000 NDT (khoảng 14,6 triệu đồng), một mức thu nhập khá cao để chi tiêu ở quê hương. Số tiền này giúp họ có thể tận hưởng cuộc sống mà không phải lo lắng quá nhiều về vấn đề tài chính. Tuy nhiên, sau khi nghỉ hưu, bà Tiêu Hạ cảm thấy rằng nhà ở quê không còn phù hợp và muốn sống gần con cháu để có thể giúp đỡ và nhận được sự quan tâm.

Con trai của bà đã rao bán một căn nhà đối diện nhà của bà và gia đình đã quyết định bán nhà ở quê để mua căn hộ gần con trai. Họ còn nhờ con trai giúp đỡ tài chính để có thể sở hữu căn hộ này. Ban đầu, bà Tiêu Hạ rất vui khi được sống gần con cháu, có thể giúp đỡ gia đình con trai và tận hưởng không khí gia đình ấm áp.

Tuy nhiên, khi thời gian trôi qua, mọi thứ đã thay đổi. Các con bắt đầu nhờ bà giúp đỡ nhiều việc, từ mua sắm đến chăm sóc cháu. Con dâu đôi khi còn nhờ bà mang tài liệu đến công ty. Số tiền lương hưu của họ không còn đủ để chi tiêu cho cuộc sống ở thành phố đắt đỏ. Mỗi tháng, họ phải trả 2.000 NDT tiền nợ nhà và đối mặt với các chi phí sinh hoạt cao hơn nhiều so với ở quê.

Bà Tiêu Hạ đã cố gắng chia sẻ gánh nặng với con cái, nhưng điều đó không còn như ý muốn. Khi bà đề cập đến việc chia sẻ chi phí ăn uống, con trai bà đã phản ứng tiêu cực. Từ đó, mối quan hệ giữa bà và con trai, con dâu trở nên căng thẳng và có nhiều tranh cãi vụn vặt.

Qua trải nghiệm của mình, bà Tiêu Hạ đã nhận ra một bài học đắt giá về việc giữ một khoảng cách vừa đủ với con cái để có thể tận hưởng tuổi già an yên. Nếu không bán nhà ở quê, có lẽ vợ chồng bà vẫn có thể sống thoải mái và tự do. Giờ đây, bà hy vọng có thể tìm lại không gian riêng và tự do trong cuộc sống, đồng thời mong muốn con cháu có thể hiểu và tôn trọng không gian riêng tư của người lớn tuổi.

Tuổi già là giai đoạn mà con người cần có sự bình yên, thoải mái và tự do. Tuy nhiên, để đạt được điều đó, mỗi gia đình cần có sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, đặc biệt là giữa các thế hệ. Việc tìm kiếm sự cân bằng và khoảng cách vừa đủ trong mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái là rất quan trọng để đảm bảo hạnh phúc và sự hài lòng trong cuộc sống.

Trần Bờm, con trai của đạo diễn Trần Lực, từng tạo nên sự chú ý lớn khi xuất hiện trên chương trình truyền hình “Bố Ơi, Mình Đi Đâu Thế” vào năm 2024. Với vẻ ngoài hồn nhiên và ngáo ngơ đáng yêu, cậu bé đã chiếm được trái tim của nhiều khán giả. Mới đây, sau 11 năm, Trần Bờm đã trải qua quá trình dậy thì và gây sốt cộng đồng mạng với vẻ đẹp trai siêu cấp.

Được biết, con trai của đạo diễn Trần Lực được cha mẹ cho tiếp xúc với môi trường nghệ thuật từ khi còn nhỏ. Khi lớn lên, cậu bé thể hiện ngoại hình sáng và năng khiếu nghệ thuật. Hiện tại, Trần Bờm đang theo học tại một trường quốc tế có học phí đắt đỏ và đã đạt được thành tích học tập khá tốt, bao gồm danh hiệu học sinh xuất sắc và giành học bổng.

Cha của Trần Bờm, NSND Trần Lực, luôn tôn trọng con và không áp đặt sở thích hay nghề nghiệp cho cậu. Ông cho rằng trẻ con có quyền chơi, nghịch ngợm, hỏi và được nghe trả lời. Việc cho con tham gia các hoạt động truyền hình và vui chơi ngoài trời giúp con hiểu hơn về công việc của cha và phát triển khả năng tự tin, dạn dĩ. Trần Lực chia sẻ rằng con trai anh có tính cách điềm đạm, thân thiết với bố và có nhiều sở thích như chơi trống, ca hát.

Anh hy vọng con sẽ tìm được niềm vui trong học tập và tự quyết định con đường nghề nghiệp của mình. Với sự quan tâm và tôn trọng của cha mẹ, Trần Bờm đang phát triển toàn diện và tự do theo đuổi đam mê của mình.

Có thể thấy, Trần Bờm đang có một quá trình phát triển tốt và sự ủng hộ của gia đình đã giúp cậu bé tự tin hơn trên con đường nghệ thuật. Với những thành tích đã đạt được và sự hỗ trợ từ gia đình, tương lai của Trần Bờm sẽ rất hứa hẹn.