Quá trình sắp xếp lại bộ máy hành chính cấp xã đang gặp thách thức về sự đồng bộ năng lực giữa cán bộ cũ và cán bộ cấp huyện mới được điều chuyển xuống. Sự chênh lệch về trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý và tư duy quản trị đã tạo ra sự ‘lệch pha’ trong đội ngũ cán bộ cấp xã mới.

ThS Nguyễn Tuấn Anh, công tác tại Tổng Công ty Công nghiệp Sài Gòn, nhận định rằng cán bộ cấp xã mới hiện còn tồn tại tình trạng thiếu đồng bộ về năng lực, trình độ giữa hai nhóm cán bộ vốn xuất phát từ các khu vực công vụ khác nhau. Cán bộ từ cấp huyện cũ thường có ưu thế về trình độ chuyên môn, kỹ năng quản trị và kinh nghiệm xử lý công việc ở tầm bao quát hơn. Trong khi đó, đội ngũ cán bộ cấp xã cũ lại có lợi thế về sự am hiểu địa bàn, gần dân, nhưng hạn chế về khả năng tham mưu chính sách, sử dụng công nghệ thông tin và xử lý hành chính theo quy trình cải cách mới.

TS Nguyễn Trần Như Khuê, Trưởng bộ môn Luật, Khoa Nhà nước và pháp luật, Học viện cán bộ TPHCM, cho rằng thực tế đến từ sự khác biệt về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn giữa 2 cấp chính quyền trước đây, khiến điều kiện tuyển dụng theo chuyên môn, nghiệp vụ cũng khác nhau. Cán bộ cấp huyện cũ thường có cơ hội được đào tạo, bồi dưỡng nhiều hơn so với cán bộ cơ sở ở những khu vực vùng sâu, vùng xa.

Để cán bộ cùng giỏi hơn, ThS Nguyễn Tuấn Anh đề xuất cần nhanh chóng đồng bộ năng lực đội ngũ cán bộ cấp xã mới để tránh cản trở hiệu quả vận hành bộ máy hành chính cấp cơ sở. Ông cho rằng cần tuyển chọn và sàng lọc lại cán bộ dựa trên các nhóm tiêu chí, bao gồm kỹ năng hành chính – pháp lý, năng lực sử dụng công nghệ, kỹ năng làm việc nhóm và giải quyết vấn đề.

TS Nguyễn Trần Như Khuê gợi ý rằng có thể đồng bộ và nâng cao năng lực cán bộ cấp xã bằng cách xây dựng cơ chế khen thưởng, kỷ luật công khai, minh bạch nhằm tạo động lực cho cán bộ công chức thực hiện nhiệm vụ; xây dựng và chuẩn hóa vị trí việc làm để làm cơ sở cho việc đánh giá; đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng theo nhu cầu công việc.

Các chuyên gia cũng đề xuất việc ứng dụng nền tảng quản lý công việc công vụ theo thời gian thực giúp phát hiện những điểm yếu về năng lực và đưa ra phản hồi tức thời. Đồng thời, các cán bộ giỏi từ cấp huyện, cấp tỉnh nên được phân công làm người hướng dẫn, kèm cặp cho cán bộ cấp xã nhằm chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, tạo cơ chế học tập tại chỗ.

Trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện đang diễn ra mạnh mẽ trên cả nước, xây dựng hệ thống dữ liệu hành chính đồng bộ, chính xác và an toàn đang trở thành nhiệm vụ cấp thiết đối với chính quyền địa phương ở cả hai cấp. Dữ liệu hành chính không chỉ đóng vai trò là công cụ hỗ trợ quản lý mà còn là yếu tố chiến lược giúp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước và phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp.

Theo các chuyên gia, dữ liệu hành chính hiện đại phải đáp ứng các tiêu chí ‘đúng, đủ, sạch, sống và kết nối được’, tức là đảm bảo tính chính xác, toàn diện, có thể cập nhật thường xuyên và chia sẻ hiệu quả giữa các cấp, các ngành. Dữ liệu chất lượng cao là cơ sở để các thủ tục hành chính được xử lý trực tuyến, nhanh chóng và minh bạch, giúp người dân và doanh nghiệp giảm thiểu thời gian và chi phí.

Tuy nhiên, thực tế tại nhiều địa phương cho thấy hệ thống dữ liệu vẫn còn thiếu đồng bộ, phân tán và chồng chéo giữa các lĩnh vực. Điều này dẫn đến việc nhiều thủ tục hành chính dù đã được số hóa nhưng vẫn phải xử lý thủ công, ảnh hưởng đến tiến trình cải cách hành chính.

Nhiều địa phương tại Hà Nội đã chủ động triển khai công tác số hóa dữ liệu hành chính gắn với thực tiễn quản lý. Điển hình như phường Cửa Nam, nơi đã sớm xác định dữ liệu là nhiệm vụ trọng tâm trong tiến trình xây dựng mô hình chính quyền hiện đại. Phường đã tập trung rà soát, thống kê toàn bộ nguồn dữ liệu trên địa bàn, chuẩn hóa và số hóa dữ liệu dân cư, hộ tịch, tạm trú, đất đai… tạo nền tảng cho việc quản lý liên thông và xử lý thủ tục hành chính nhanh chóng, chính xác.

Có thể khẳng định, xây dựng và phát triển hệ thống dữ liệu hành chính không còn là nhiệm vụ riêng của các cơ quan công nghệ thông tin, mà là yêu cầu tất yếu đặt ra với toàn bộ hệ thống chính quyền – đặc biệt là chính quyền địa phương hai cấp. Để đạt được mục tiêu đó, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành; sự chỉ đạo quyết liệt từ Trung ương và quan trọng hơn cả là sự chủ động, linh hoạt của chính quyền cơ sở.

Việc xây dựng hệ thống dữ liệu hành chính đồng bộ và chính xác không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tạo điều kiện cho việc cung cấp dịch vụ công tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp. Đồng thời, việc này cũng giúp giảm thiểu thời gian và chi phí cho các thủ tục hành chính, thúc đẩy tiến trình cải cách hành chính và xây dựng chính quyền điện tử.

Nhìn chung, xây dựng hệ thống dữ liệu hành chính đồng bộ, chính xác và an toàn là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết trong quá trình chuyển đổi số toàn diện. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực và phối hợp của tất cả các cấp, ngành và chính quyền địa phương để tạo ra một hệ thống dữ liệu hành chính hiện đại, phục vụ tốt cho việc quản lý và cung cấp dịch vụ công.

Một tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Đà Nẵng: Kết quả tích cực và những thách thức cần vượt qua

Kể từ ngày 1/7, các sở, ban, ngành, xã, phường, đặc khu của Đà Nẵng đã cơ bản kiện toàn tổ chức bộ máy nhằm đảm bảo hoạt động liên tục, không gián đoạn. Ngày 29/7, Thành ủy Đà Nẵng đã tổ chức hội nghị đánh giá tình hình một tháng triển khai vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn.

Theo báo cáo của Sở Nội vụ thành phố Đà Nẵng, trên cơ sở quyết định giao biên chế công chức của UBND thành phố, các cơ quan, đơn vị đã phân bổ chỉ tiêu biên chế đảm bảo theo quy định. Tổng số cán bộ, công chức, viên chức được giao là 53.314 chỉ tiêu, trong đó có 2.692 chỉ tiêu cán bộ, công chức cấp tỉnh; 5.714 chỉ tiêu cán bộ, công chức cấp xã; 44.908 chỉ tiêu người làm việc hưởng lương từ ngân sách tại các đơn vị sự nghiệp công lập.

Trong thời gian qua, các sở, ban, ngành và các xã, phường, đặc khu đã cơ bản kiện toàn tổ chức bộ máy nhằm đảm bảo hoạt động liên tục, không gián đoạn trong công tác quản lý, cung cấp dịch vụ công. Thành phố cũng chỉ đạo rà soát nhu cầu bổ sung nhân lực chuyên ngành công nghệ thông tin tại các xã, phường, với nhu cầu bổ sung 107 người.

Chính quyền đã công khai các quyết định và thủ tục hành chính với 2.291 thủ tục, trong đó có 2.114 thủ tục theo quy định của bộ, ngành và 177 thủ tục hành chính đặc thù. Số lượng dịch vụ công trực tuyến được tích hợp trên Cổng dịch vụ công quốc gia là 2.056 thủ tục và 228 thủ tục cung cấp thông tin.

Về hệ thống mạng, hạ tầng công nghệ thông tin, thành phố đã hoàn thành bố trí đến 100% cấp xã. Các xã, phường cũng bố trí cơ bản trang thiết bị, hạ tầng mạng tại trung tâm phục vụ hành chính công; thiết lập, cung cấp tài khoản sử dụng cho cán bộ, công chức trên các hệ thống dùng chung.

Tuy nhiên, trong quá trình vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, một số xã, phường phát sinh khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính. Một vấn đề khác là hệ thống mạng tại khu vực miền núi còn yếu, đường truyền Internet không ổn định, thường mất kết nối hoặc tốc độ chậm, ảnh hưởng đến truy cập, xử lý văn bản và thực hiện dịch vụ công.

Tại hội nghị, lãnh đạo các phường, xã kiến nghị thành phố tiếp tục tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tiếp tục hoạt động hiệu quả, phục vụ nhân dân tốt hơn.

Ông Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng đánh giá cao những kết quả đạt được bước đầu sau một tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Tuy nhiên, ông Quảng yêu cầu các cấp chính quyền địa phương tập trung đánh giá lại toàn diện kết quả đạt được sau một tháng vận hành. Trong đó, lựa chọn, phân cấp trách nhiệm đến từng cá nhân lãnh đạo, những việc cấp bách cần tập trung xử lý trước.

Bí thư Thành ủy Đà Nẵng đề nghị các cấp lãnh đạo soi lại mục tiêu của cấp chính quyền địa phương 2 cấp mới, nhất là chính quyền cấp cơ sở đã phục vụ người dân tốt hơn chưa, đã gần dân, sát dân hơn chưa, có gì khúc mắc hay không?. Đối với các khó khăn, ông Quảng lưu ý, cần nhìn nhận một cách toàn diện và không thể đánh đồng các phường, xã trung tâm với các xã vùng núi, biên giới.

Nguồn: Dân trí

Việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiệu quả đòi hỏi sự thay đổi về tư duy và nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ. Trước đây, cán bộ cấp cơ sở thường đóng vai trò “người thi hành luật”, tập trung vào kiểm soát, giải quyết giấy tờ và quản lý nhân khẩu. Tuy nhiên, trong mô hình “chính quyền hành động”, đội ngũ cán bộ phải chuyển đổi từ tư duy hành chính sang tư duy phục vụ, từ “làm đúng quy trình” sang “làm đến nơi đến chốn”, giải quyết thấu đáo và làm cho dân tin, đồng thuận, ủng hộ.

Sau khi thực hiện phân cấp, phân quyền, số lượng giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính ở cấp xã tăng lên đột biến. Tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Sa Huỳnh, việc hướng dẫn và xử lý hồ sơ diễn ra khá thông suốt, được Nhân dân đồng tình, đánh giá cao. Ông Nguyễn Văn Huấn, cư dân phường Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “So với trước thì việc giải quyết hồ sơ nay nhanh, gọn hơn. Thuận tiện hơn so với trước phải lên thị xã làm. Cán bộ ở đây rất nhạy bén”. Theo Cổng thông tin điện tử tỉnh Quảng Ngãi, mô hình này đã giúp giảm tải công việc cho cán bộ cấp trên và tăng cường hiệu quả trong công tác giải quyết thủ tục hành chính.

Mô hình mới đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức phải tập trung cao độ để thực hiện tốt. Ông Nguyễn Viết Thanh, Chủ tịch UBND phường Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Trung tâm Phục vụ hành chính công của phường cơ bản đáp ứng cung cấp dịch vụ công cho nhân dân. Tập trung ứng dụng công nghệ thông tin xử lý hồ sơ trực tuyến cho người dân. Kiến nghị cấp thẩm quyền mở rộng đầu tư cơ sở vật chất phục vụ tốt hơn cho người dân”. Để biết thêm thông tin về các dịch vụ công trực tuyến tại Quảng Ngãi, vui lòng truy cập dichvucong.quangngai.gov.vn.

Mục tiêu lâu dài là hình thành thế hệ công dân số, thông qua công tác đào tạo và tập huấn cho cả cán bộ, công chức và người dân. Ông Trần Ngọc Sang, Chủ tịch UBND phường Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Phường Đức Phổ trước hết là bố trí cán bộ đảm bảo phù hợp năng lực chuyên môn. Thứ hai là tổ chức tập huấn nâng cao trình độ, năng lực. Thứ ba là sắp xếp, hướng dẫn các quy trình xử lý để cán bộ triển khai nhiệm vụ rõ ràng, rành mạch, công tâm phục vụ người dân”. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và sự tham gia tích cực của người dân.

Dù còn nhiều việc cần làm, từ rà soát, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của từng cấp, sắp xếp, kiện toàn đội ngũ cán bộ đến ứng dụng công nghệ và hỗ trợ chuyển đổi số, nhưng với những ưu điểm nổi bật, mô hình mới đang từng bước hướng tới nền hành chính phục vụ, gần dân hơn, hiệu quả hơn. Ông Vũ Minh Tâm, Bí thư Đảng ủy phường Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, cho rằng: “Qua phương thức lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, anh em dần hiểu được và nắm được tinh thần phục vụ. Phải nói đến nay bước đầu đã khắc phục những khó khăn, trong đó các phòng ban chuyên môn đã chú trọng nâng cao chất lượng. Đặc biệt là tinh thần phục vụ của Trung tâm, qua đó đánh giá hài lòng của người dân, xem trung tâm là niềm tin và điểm tựa cho nhân dân”. Để biết thêm thông tin về các hoạt động của Đảng ủy phường Đức Phổ, vui lòng truy cập Cổng thông tin điện tử tỉnh Quảng Ngãi.

“Làm hết việc chứ không làm hết giờ” đã và đang thực hiện một cách thực chất nhất sau khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Những chuyển động tích cực ban đầu cho thấy, thành công không thể chỉ đến từ văn bản hay nghị quyết, mà phải đến từ sự đồng thuận trong dân, quyết liệt trong lãnh đạo và tận tâm trong thực thi nhiệm vụ.