Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí PLOS One đã đưa ra cảnh báo về sự hiện diện của hàng nghìn hạt vi nhựa cực nhỏ trong không khí trong nhà và ô tô. Những hạt vi nhựa này có khả năng xâm nhập sâu vào phổi và tích tụ trong cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng. Các nhà nghiên cứu cho rằng mỗi người trưởng thành có thể hít phải khoảng 68.000 hạt vi nhựa mỗi ngày từ không khí trong nhà.

Những hạt vi nhựa siêu nhỏ này có kích thước dao động từ 1 đến 10 micromet, nhỏ hơn cả tế bào hồng cầu. Chúng chủ yếu phát sinh từ sự hao mòn của các vật liệu nhựa trong đời sống hàng ngày, chẳng hạn như đồ gia dụng, vải nội thất, rèm cửa, thảm trải sàn, và đặc biệt là các chi tiết trong xe hơi. Sự hiện diện của những hạt vi nhựa này trong không khí trong nhà và ô tô đã làm dấy lên mối quan ngại về tác động tiềm ẩn của chúng đối với sức khỏe con người.

Các chuyên gia y tế cảnh báo rằng việc tiếp xúc lâu dài với vi nhựa có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm rối loạn nội tiết, vô sinh và dị tật bẩm sinh, rối loạn phát triển thần kinh, bệnh tim mạch và ung thư. Đặc biệt, cabin ô tô được mô tả là môi trường lý tưởng để tích tụ vi nhựa, do không gian kín, ít thông gió, và chứa nhiều vật liệu nhựa dễ phân rã dưới tác động của nhiệt độ, ma sát và ánh nắng.

Nghiên cứu cho thấy rằng mỗi mét khối không khí trong xe chứa 2.238 hạt vi nhựa, cao gấp 4 lần so với trong nhà ở. Điều này cho thấy rằng việc giảm thiểu mức độ phơi nhiễm với vi nhựa là rất quan trọng, đặc biệt là trong môi trường kín như ô tô.

Dù vi nhựa có mặt ở khắp nơi, các chuyên gia khẳng định rằng mỗi cá nhân vẫn có thể giảm thiểu đáng kể mức độ phơi nhiễm nếu thay đổi một số thói quen hàng ngày. Một số biện pháp có thể được thực hiện như tránh sử dụng đồ nhựa dùng một lần, sử dụng ly inox, cốc thủy tinh và hộp đựng bằng thủy tinh thay cho đồ nhựa, không hâm nóng thực phẩm trong bao bì nhựa, mang túi vải khi đi siêu thị và hạn chế sử dụng túi nilon.

Vi nhựa không còn là vấn đề môi trường xa vời mà đã trở thành một mối nguy rõ ràng đối với sức khỏe cộng đồng. Khi không khí mà chúng ta hít thở mỗi ngày, ngay trong nhà ở hay xe ô tô, đã bị bao phủ bởi hạt nhựa siêu nhỏ, việc nhận thức rõ rủi ro và thay đổi hành vi tiêu dùng là điều cấp thiết. Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa và thay đổi thói quen hàng ngày, chúng ta có thể giảm thiểu mức độ phơi nhiễm với vi nhựa và bảo vệ sức khỏe của mình.

Để biết thêm thông tin về PLOS One, bạn có thể truy cập vào trang web của họ. Ngoài ra, nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về tác động của vi nhựa đối với sức khỏe con người, bạn có thể tham khảo các nguồn thông tin khác như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoặc Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP).

Thuốc giả đang trở thành một vấn đáng lo ngại trong xã hội, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người dân mà còn làm suy giảm niềm tin vào hệ thống y tế. Mới đây, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) đã phát đi cảnh báo về một loại thuốc giả có chứa hoạt chất Theophyllin, được sử dụng để điều trị các bệnh lý về hô hấp. Tuy nhiên, hàm lượng hoạt chất trong thuốc chỉ đạt 6,3% so với công bố trên nhãn, khiến thuốc gần như không có hiệu lực điều trị.

Trong thời gian gần đây, tình trạng thuốc giả, thực phẩm chức năng giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe không rõ nguồn gốc đang ngày càng gia tăng tại nhiều địa phương. Bộ Y tế đã yêu cầu điều tra nguồn gốc lô thuốc dạ dày giả mang nhãn hiệu NEXIUM 40 mg Enterik Kapli Pellet Tablet (Esomeprazol) do không đạt chất lượng.

Theo TS. Tạ Mạnh Hùng, Phó cục trưởng Cục Quản lý dược, một trong những nguyên nhân chính khiến tình trạng thuốc giả vẫn tồn tại là do chế tài xử phạt còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Ông nhấn mạnh cần nâng cao chế tài xử phạt và đẩy mạnh phối hợp giữa các cơ quan pháp luật để truy vết và triệt phá tận gốc các đường dây sản xuất, buôn bán thuốc giả.

Bộ Y tế đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, Bộ Công thương, Cục Hải quan và các địa phương nhằm siết chặt quản lý, kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm vi phạm. Bộ cũng đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, phân phối, đặc biệt tập trung vào các kênh thương mại điện tử.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đã đánh giá cao tính thời sự và ý nghĩa thực tiễn của việc chống thuốc giả. Ông đề nghị các chuyên gia tập trung thảo luận vào hai vấn đề then chốt: hệ thống pháp luật và tổ chức thực hiện. Theo ông, cần rà soát kỹ lưỡng các quy định pháp lý hiện hành để phát hiện các lỗ hổng, từ đó kịp thời bổ sung, hoàn thiện.

Ông đặc biệt nhấn mạnh vai trò của ứng dụng công nghệ trong quản lý dược phẩm. Ngành y tế cần đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng hệ thống thông tin minh bạch, dễ tra cứu cho người dân và cơ sở kinh doanh. Điều này sẽ giúp người dân có thể dễ dàng truy xuất nguồn gốc của thuốc và các sản phẩm y tế khác thông qua các công cụ trực tuyến.

Chống thuốc giả không chỉ là nhiệm vụ của ngành y tế, mà là cuộc chiến toàn xã hội. Cần có chế tài mạnh, công nghệ kiểm soát hiện đại và vai trò cảnh giác từ mỗi người dân để đẩy lùi vấn nạn này. Mọi người dân có thể tham khảo thêm thông tin về thuốc giả và các biện pháp phòng chống từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Biến đổi khí hậu và sóng nhiệt đang trở thành những thách thức nghiêm trọng đối với khả năng chịu đựng của con người. Mới đây, cư dân Hà Nội và các tỉnh thành khác ở đồng bằng Bắc Bộ đã trải qua một đợt sóng nhiệt nghiêm trọng vào đầu hè năm 2025, với nhiệt độ lên đến trên 40 độ C và độ ẩm từ 40-45%. Đường phố trở nên vắng vẻ hơn, những người giao hàng, bán hàng rong, bảo vệ… tìm cách núp dưới bóng cây ven đường để tránh nắng. Những giọt mồ hôi chưa kịp rơi đã bốc hơi trên chiếc áo chống nắng khô giòn.

Sóng nhiệt không chỉ xảy ra ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Theo Giáo sư Phan Văn Tân, chuyên gia hàng đầu về khí tượng, khí hậu của Việt Nam, sóng nhiệt là một hệ quả của biến đổi khí hậu. Nếu nhìn lại trong vòng năm thập kỷ qua, số ngày nắng nóng trong mùa hè đã gia tăng đáng kể ở hầu hết các vùng trên cả nước.

Sóng nhiệt không chỉ là một hiện tượng thời tiết cực đoan đơn lẻ mà còn gắn liền với hạn hán, hình thành một cặp bài trùng của hiện tượng thiên tai phức hợp. Hệ quả của sự kết hợp này là làm tăng độ khốc liệt của sóng nhiệt. Tác động của sóng nhiệt lên sức khỏe con người cũng rất nghiêm trọng. Theo TS. Trần Nữ Quý Linh, nhà khoa học nghiên cứu về sự ảnh hưởng của sóng nhiệt và các hiện tượng thời tiết cực đoan lên sức khỏe con người, sóng nhiệt có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, từ đau đầu, chóng mặt, mất nước đến tử vong.

Những nhóm người dễ bị tổn thương nhất bao gồm trẻ em, người già, những người có bệnh mãn tính hoặc công nhân, nông dân lao động ngoài trời. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sóng nhiệt làm tăng đáng kể số ca nhập viện do nhiều nguyên nhân và do bệnh truyền nhiễm.

Để thích ứng với sóng nhiệt ngày càng khốc liệt, TS. Trần Nữ Quý Linh cho rằng cần phải nâng cao nhận thức về mối quan tâm của người dân với nhiệt và sức khỏe. Đồng thời, cần có những giải pháp có mức chi phí thấp nhất, dễ áp dụng nhất và nhanh chóng nhất, như thay đổi khả năng tự thích ứng của cá nhân, phân biệt được những dấu hiệu cảnh báo đầu tiên về sức khỏe.

Các chuyên gia cũng kêu gọi các chính phủ quan tâm hơn nữa đến chính sách thích ứng với sóng nhiệt đa dạng hơn, không chỉ ở đô thị mà còn ở nông thôn. Điều này bao gồm việc thiết kế các không gian công cộng nhiều cây xanh, mặt nước, nhiều bóng râm, thoáng khí, và bổ sung các phương tiện làm mát như quạt, điều hòa nhiệt độ… để giúp giảm thiểu tác động của sóng nhiệt đối với sức khỏe con người.

Giáo sư Phan Văn Tân và TS. Trần Nữ Quý Linh đều đồng thuận rằng việc đối phó với sóng nhiệt cần có sự tham gia của cả cộng đồng và các cấp chính quyền. Bằng cách nâng cao nhận thức và áp dụng các giải pháp hiệu quả, chúng ta có thể giảm thiểu những tác động tiêu cực của sóng nhiệt và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Chúng ta có thể tham khảo thêm các giải pháp trên toàn cầu thông qua các Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) để hiểu rõ hơn về những khuyến nghị và hướng dẫn cụ thể cho việc đối phó với sóng nhiệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Hà Nội đang tích cực thực hiện các biện pháp giảm thiểu rác thải nhựa trong sản xuất, kinh doanh và đời sống sinh hoạt hàng ngày. Hội đồng nhân dân thành phố đã thông qua Nghị quyết về giảm phát thải nhựa trên địa bàn, đặt ra lộ trình cụ thể để chấm dứt sản xuất, nhập khẩu và sử dụng các sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học và các sản phẩm, hàng hóa chứa vi nhựa.

Nghị quyết nêu rõ, từ ngày 1/1/2026, các khách sạn và khu du lịch tại Hà Nội sẽ không còn được phép sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, tăm bông, mũ tắm, cùng các chai lọ nhựa đựng kem đánh răng, sữa tắm, sữa dưỡng thể, dầu gội và dầu xả. Đến năm 2027, các chợ và cửa hàng tiện lợi sẽ không còn cung cấp miễn phí túi nylon khó phân hủy sinh học cho khách hàng. Một năm sau đó, các sản phẩm nhựa dùng một lần và bao bì nhựa khó phân hủy sẽ bị cấm lưu hành và sử dụng trên địa bàn.

Các cơ quan, tổ chức, đoàn thể trực thuộc thành phố sẽ phải ngừng sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và bao bì nhựa khó phân hủy từ năm 2028. Đối với các doanh nghiệp có sử dụng nhựa PE, PP trong bao bì, bắt buộc phải sử dụng tối thiểu 20% nhựa tái chế từ năm 2028 và tăng lên tối thiểu 30% sau hai năm.

Nghị quyết cũng đặt ra yêu cầu đối với các doanh nghiệp phải giảm dần việc sản xuất và nhập khẩu sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học và sản phẩm, hàng hóa chứa vi nhựa. Từ năm 2031, doanh nghiệp phải ngừng sản xuất và nhập khẩu các sản phẩm nhựa dùng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy và hàng hóa chứa vi nhựa, trừ trường hợp phục vụ xuất khẩu.

Rác thải nhựa không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe con người. Các sản phẩm nhựa dùng một lần có thể gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, hệ thần kinh và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, béo phì, tiểu đường.

Việc giảm thiểu rác thải nhựa và thay thế các sản phẩm nhựa dùng một lần là điều vô cùng cần thiết, không chỉ vì bảo vệ môi trường mà còn vì tương lai bền vững và sức khỏe của mỗi người. Để thực hiện hiệu quả, cần có sự thay đổi trong tư duy, nhận thức và hành vi của từng cá nhân, cũng như tìm kiếm các nguyên liệu và giải pháp thay thế phù hợp.

Chính quyền Hà Nội cùng các doanh nghiệp cần chung tay triển khai các giải pháp để giảm thiểu rác thải nhựa. Đồng thời, người dân cũng cần nâng cao ý thức về tác hại của rác thải nhựa, từ đó thay đổi hành vi tiêu dùng để hướng tới một tương lai xanh, bền vững cho thế hệ tương lai. Tham khảo thêm về nỗ lực giảm thiểu rác thải nhựa tại các doanh nghiệp và mối nguy từ rác thải nhựa.

Một nghiên cứu gần đây tại Đại học Tokyo đã tận dụng sức mạnh của mạng lưới thần kinh nhân tạo để phân tích hệ vi sinh vật đường ruột, với mục tiêu khám phá những hiểu biết sâu sắc về sức khỏe con người. Các nhà nghiên cứu đã áp dụng một hình thức trí tuệ nhân tạo chuyên biệt, được gọi là mạng lưới thần kinh Bayes, để khám phá dữ liệu về các vi khuẩn đường ruột. Thông qua phương pháp này, họ đã phát hiện ra các mô hình và mối liên hệ phức tạp mà các kỹ thuật phân tích truyền thống không thể phát hiện được.

Vi khuẩn đường ruột đóng vai trò quan trọng trong nhiều tình trạng sức khỏe của con người. Sự đa dạng và phức tạp của các tương tác giữa chúng và cơ thể con người, cũng như với nhau, làm cho việc nghiên cứu chúng trở nên khó khăn. Ước tính có khoảng 30 đến 40 nghìn tỷ tế bào trong cơ thể con người, nhưng có khoảng 100 nghìn tỷ vi khuẩn đường ruột. Điều này có nghĩa là số lượng tế bào vi khuẩn trong cơ thể chúng ta nhiều hơn số lượng tế bào của chính chúng ta.

Vi khuẩn đường ruột không chỉ đóng vai trò trong tiêu hóa mà còn ảnh hưởng đến nhiều chức năng cơ thể khác. Chúng tồn tại trong sự đa dạng rộng lớn và tạo ra hoặc sửa đổi nhiều hợp chất hóa học được gọi là chất chuyển hóa. Các chất chuyển hóa này hoạt động như các phân tử tín hiệu, đi qua cơ thể và ảnh hưởng đến các hệ thống như miễn dịch, trao đổi chất, hoạt động não và tâm trạng.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc hiểu rõ mối quan hệ giữa vi khuẩn đường ruột và sức khỏe con người. Các nhà nghiên cứu đang chỉ bắt đầu hiểu được loại vi khuẩn nào tạo ra chất chuyển hóa của con người và làm thế nào các mối quan hệ này thay đổi trong các bệnh khác nhau. Bằng cách lập bản đồ chính xác các mối quan hệ giữa vi khuẩn và hóa chất, các nhà nghiên cứu có thể phát triển các phương pháp điều trị cá nhân hóa.

Để giải quyết thách thức này, các nhà nghiên cứu đã áp dụng công cụ trí tuệ nhân tạo tiên tiến, được gọi là VBayesMM, để phân tích dữ liệu. Hệ thống này tự động phân biệt các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất chuyển hóa từ số lượng lớn các vi khuẩn ít liên quan, đồng thời thừa nhận sự không chắc chắn về các mối quan hệ dự đoán.

Khi được thử nghiệm trên dữ liệu thực từ các nghiên cứu về rối loạn giấc ngủ, béo phì và ung thư, phương pháp này đã liên tục vượt trội so với các phương pháp hiện có và xác định các gia đình vi khuẩn cụ thể phù hợp với các quá trình sinh học đã biết. Điều này mang lại sự tự tin rằng hệ thống này phát hiện ra các mối quan hệ sinh học thực sự chứ không phải là các mẫu thống kê không có ý nghĩa.

Mặc dù hệ thống được tối ưu hóa để đối phó với khối lượng phân tích nặng, việc khai thác các tập dữ liệu lớn vẫn đi kèm với chi phí tính toán cao. Tuy nhiên, khi thời gian trôi qua, rào cản này sẽ trở nên ít quan trọng hơn.

Các hạn chế hiện tại bao gồm việc hệ thống có lợi khi có nhiều dữ liệu về vi khuẩn đường ruột hơn là về các chất chuyển hóa mà chúng tạo ra. Khi dữ liệu về vi khuẩn không đủ, độ chính xác giảm. Ngoài ra, VBayesMM giả định rằng các vi khuẩn hoạt động độc lập, nhưng trên thực tế, chúng tương tác theo nhiều cách phức tạp.

Trong tương lai, các nhà nghiên cứu có kế hoạch làm việc với các tập dữ liệu hóa học toàn diện hơn để bắt toàn bộ phạm vi sản phẩm của vi khuẩn, mặc dù điều này tạo ra thách thức mới trong việc xác định hóa chất đến từ đâu. Họ cũng nhằm mục đích làm cho VBayesMM mạnh mẽ hơn khi phân tích dân số bệnh nhân đa dạng, kết hợp mối quan hệ ‘cây gia đình’ của vi khuẩn để đưa ra dự đoán tốt hơn và giảm thời gian tính toán cần thiết cho phân tích.

Thông tin chi tiết về nghiên cứu có thể được tìm thấy tại https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.add8109.