Đảm bảo dinh dưỡng cân bằng cho cả gia đình, đặc biệt là những gia đình đa thế hệ, đang trở thành một thách thức lớn trong xã hội hiện đại. Mỗi thành viên, từ ông bà cao tuổi đến cha mẹ ở độ tuổi sung sức và con cháu đang lớn, đều có những nhu cầu dinh dưỡng và khẩu vị riêng biệt. Mâm cơm chung không còn là câu chuyện đơn giản.

PGS.TS.BS. Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho biết rằng xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng và đảm bảo sức khỏe cho từng cá nhân trong gia đình đa thế hệ là một bài toán khó. Cả rau và thịt đều đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe, và việc ưu tiên thái quá một nhóm hay một thực phẩm cụ thể nào đều tiềm ẩn nguy cơ.

Thịt là nguồn chất đạm dồi dào và thiết yếu cho việc xây dựng cơ bắp, sửa chữa mô, và sản xuất các enzyme, hormone quan trọng. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều thịt đỏ và thịt đã qua chế biến, có thể làm tăng đáng kể lượng chất béo bão hòa và cholesterol xấu, từ đó đẩy cao nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, mỡ máu cao, gout và thậm chí là một số loại ung thư.

Ngược lại, rau xanh và trái cây là kho tàng của vitamin, khoáng chất, chất xơ và các hợp chất chống oxy hóa. Việc thiếu hụt rau xanh có thể dẫn đến thiếu vi chất dinh dưỡng và gây táo bón. Tuy nhiên, nếu chỉ ăn rau quả mà bỏ qua thịt hoặc các nguồn đạm và vi chất quan trọng khác, rất dễ dẫn đến thiếu máu thiếu sắt, thiếu protein, suy dinh dưỡng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ.

Chuyên gia cũng lưu ý rằng không có một tỷ lệ chuẩn cứng nhắc nào áp dụng cho tất cả mọi người, vì nhu cầu dinh dưỡng luôn biến đổi theo độ tuổi, giới tính, mức độ hoạt động thể chất và tình trạng sức khỏe cụ thể. Tuy nhiên, theo khuyến nghị chung, một chế độ ăn cân bằng cần bao gồm ngũ cốc chiếm phần lớn nhất, tiếp theo là rau xanh và trái cây (ít nhất 400g một ngày) sau đó đến các nguồn đạm đa dạng (thịt, cá, trứng, đậu đỗ), cuối cùng là chất béo lành mạnh và cần đảm bảo đa dạng các loại thực phẩm.

Để giải quyết tình huống nan giải của gia đình đa thế hệ, chuyên gia đề xuất một nguyên tắc cốt lõi là đa dạng chế biến và định lượng khẩu phần. Đây là cách để mọi thành viên đều có thể ăn chung mâm cơm nhưng vẫn nhận được dinh dưỡng phù hợp với nhu cầu riêng.

Với ông bà bị mỡ máu, đái tháo đường: Nên ưu tiên đạm dễ tiêu như các loại cá, thịt gia cầm bỏ da, trứng, sữa ít béo, đậu phụ và các loại đậu đỗ. Lượng thịt đỏ cần kiểm soát dưới 500g/1 tuần, nên tiêu thụ khoảng 2-3 bữa/tuần, ưu tiên phần nạc.

Đối với con gái tuổi dậy thì: Cần đảm bảo đủ chất đạm từ đa dạng nguồn (thịt, cá, trứng, sữa, đậu đỗ), bổ sung thêm sắt từ thịt đỏ, gan, lòng đỏ trứng, và canxi từ sữa.

Để bữa cơm gia đình vẫn có sự thống nhất mà vẫn cá nhân hóa khẩu phần, chuyên gia đưa ra những lời khuyên thiết thực:

Thứ nhất, chế biến món ăn chung theo hướng lành mạnh, hạn chế chiên rán, tẩm ướp quá đậm đà.

Thứ hai, đa dạng nguồn đạm trên mâm cơm.

Thứ ba, cung cấp rau xanh phong phú, theo mùa.

Thứ tư, điều chỉnh khẩu phần ăn riêng.

Thứ năm, trò chuyện về nhu cầu cá nhân để gia đình gắn kết.

Việc hiểu đúng về vai trò của từng nhóm thực phẩm, linh hoạt trong chế biến, và cá nhân hóa khẩu phần ăn là chìa khóa để xây dựng những bữa cơm không chỉ ngon miệng mà còn đảm bảo sức khỏe cho từng thành viên.

Ngày 28 tháng 7 năm 2025, trong bối cảnh thành phố Sài Gòn đang dần chuyển mình vào buổi chiều, một góc nhìn mới về ẩm thực đang bắt đầu được hé mở. Chúng ta thường nói rằng, một món ăn ngon là sự kết tinh hoàn hảo của tâm ý, kỹ thuật và nguyên liệu. Tuy nhiên, trong một thế giới đang không ngừng chuyển biến theo hướng bền vững, việc trình bày một thực đơn không chỉ đơn thuần là danh sách các món ăn mà còn có thể kể một câu chuyện sâu sắc về sự gắn kết giữa con người và môi trường.

Trong quá trình tìm kiếm và sáng tạo trong ẩm thực, người ta nhận ra rằng việc kết hợp các nguyên liệu không chỉ dựa trên sở thích và kinh nghiệm, mà còn đòi hỏi sự quan tâm đến nguồn gốc và quá trình sản xuất của chúng. Những nguyên liệu được lựa chọn không chỉ phải tươi ngon mà còn phải được sản xuất theo các phương pháp thân thiện với môi trường. Chính nhờ sự thay đổi này, mà mỗi món ăn không chỉ là một trải nghiệm về vị giác mà còn là một thông điệp mạnh mẽ về lối sống bền vững.

Sự sáng tạo trong ẩm thực hiện nay không chỉ dừng lại ở việc phối hợp các nguyên liệu theo cách truyền thống, mà còn ở việc truyền tải thông điệp về sự quan tâm đến môi trường và nguồn nguyên liệu. Các đầu bếp và nghệ nhân ẩm thực đang ngày càng chú trọng đến việc tạo ra những món ăn không chỉ ngon mà còn có khả năng kể chuyện về sự gắn kết giữa con người và thiên nhiên. Thông qua mỗi món ăn, họ muốn truyền tải một thông điệp về trách nhiệm đối với môi trường và xã hội, cũng như khuyến khích mọi người hướng tới một lối sống bền vững.

Xu hướng mới trong ẩm thực đang phản ánh một sự thay đổi lớn trong cách con người tiếp cận và thưởng thức món ăn. Mỗi món ăn không chỉ đơn thuần đáp ứng nhu cầu về vị giác mà còn thể hiện trách nhiệm đối với môi trường và xã hội. Điều này không chỉ đòi hỏi sự sáng tạo và đổi mới trong cách chế biến và trình bày món ăn, mà còn yêu cầu sự quan tâm và đầu tư vào việc lựa chọn nguyên liệu, cũng như phương pháp sản xuất và kinh doanh thân thiện với môi trường.

Trong bối cảnh hiện nay, khi mà vấn đề bảo vệ môi trường và phát triển bền vững đang trở thành một thách thức lớn đối với toàn cầu, thì sự thay đổi trong cách tiếp cận ẩm thực đang được xem là một phần quan trọng của giải pháp. Bằng cách tạo ra những món ăn không chỉ ngon mà còn có khả năng kể chuyện và truyền tải thông điệp về môi trường, các nghệ nhân ẩm thực và doanh nghiệp đang đóng góp vào một phong trào lớn hơn, hướng tới một tương lai bền vững cho tất cả.