Nội dung chính
Ngày 3/12, sau nhiều ngày xét xử và nghị án, Hội đồng xét xử (HĐXX) phúc thẩm của Tòa án Nhân dân (TAND) cấp cao tại TP.HCM đã đưa ra phán quyết trong vụ án Vạn Thịnh Phát giai đoạn 1. Phiên tòa phúc thẩm được mở để xem xét kháng cáo của bà Trương Mỹ Lan – Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát – cùng 47 bị cáo khác và một số cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Theo HĐXX, sau bản án sơ thẩm, bà Trương Mỹ Lan ban đầu kháng cáo toàn bộ bản án. Tuy nhiên, tại phiên phúc thẩm, bị cáo thay đổi nội dung kháng cáo, chuyển sang xin giảm nhẹ hình phạt. Dù vậy, HĐXX phúc thẩm đã bác kháng cáo xin giảm nhẹ đối với tội “Tham ô tài sản”, giữ nguyên mức án tử hình mà TAND TP.HCM đã tuyên ở giai đoạn sơ thẩm. Đây cũng là hình phạt tổng hợp cho ba tội danh mà bà Lan bị xét xử.
Cụ thể, HĐXX phúc thẩm giữ nguyên bản án 20 năm tù đối với bà Trương Mỹ Lan về tội “Đưa hối lộ”. Riêng với tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”, HĐXX chấp nhận một phần kháng cáo, giảm án từ 20 năm xuống còn 16 năm tù. Tuy nhiên, tổng hợp hình phạt chung cho ba tội danh vẫn là tử hình. Về trách nhiệm dân sự, bà Lan bị buộc bồi thường 673.000 tỷ đồng, đồng thời các tài sản liên quan tiếp tục bị kê biên để đảm bảo thi hành án.
Hành vi phạm tội và hậu quả nghiêm trọng
HĐXX nhận định, sau khi hợp nhất ba ngân hàng Đệ Nhất, Tín Nghĩa và SCB (cũ) thành Ngân hàng SCB, bà Trương Mỹ Lan nắm giữ hơn 91% cổ phần. Bà đã biến SCB thành công cụ tài chính phục vụ mục đích cá nhân. Từ ngày 9/2/2018 đến ngày 7/10/2022, bà Lan chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn, qua đó chiếm đoạt 304.000 tỷ đồng và gây thiệt hại thêm 129.000 tỷ đồng tiền lãi phát sinh, cấu thành tội “Tham ô tài sản”.
Ngoài ra, bà Lan còn chỉ đạo lập khống 368 hồ sơ vay vốn khác để rút tiền từ SCB, dẫn đến dư nợ 132.000 tỷ đồng tính đến tháng 10/2022. Đồng thời, bà bị xác định đã đưa hối lộ 5,2 triệu USD nhằm che giấu sai phạm của SCB trước đoàn thanh tra, phạm vào tội “Đưa hối lộ”. HĐXX nhấn mạnh, các hành vi này không chỉ gây thiệt hại nghiêm trọng về tài chính mà còn làm suy giảm niềm tin vào hệ thống ngân hàng, tạo dư luận tiêu cực trong xã hội.
Vì sao kháng cáo không được chấp nhận toàn bộ?
Tại phiên phúc thẩm, bà Trương Mỹ Lan thừa nhận hành vi phạm tội, bày tỏ sự ăn năn hối cải, đồng thời tự nguyện nộp thêm 3.000 tỷ đồng và cung cấp toàn bộ thông tin về 440 mã tài sản chưa định giá, 658 mã tài sản cá nhân cùng Dự án 6A để khắc phục hậu quả. Các luật sư bào chữa lập luận rằng những nỗ lực này cho thấy bị cáo đã khắc phục đáng kể thiệt hại. Tuy nhiên, HĐXX phúc thẩm đánh giá rằng chưa có đủ cơ sở pháp lý để xác định bà Lan đã khắc phục được 3/4 hậu quả vụ án, do đó không đủ căn cứ để giảm nhẹ hình phạt cho cả ba tội danh.
HĐXX cũng cho rằng, các nội dung kháng cáo mà bà Lan và đội ngũ luật sư đưa ra phần lớn đã được HĐXX sơ thẩm xem xét đầy đủ. Những tình tiết phát sinh sau bản án sơ thẩm – như việc thừa nhận sai phạm và khắc phục một phần hậu quả – chỉ được chấp nhận một phần, dẫn đến việc giảm án cho tội vi phạm quy định ngân hàng, nhưng không ảnh hưởng đến mức án tử hình của tội “Tham ô tài sản”.
Kết luận của HĐXX
HĐXX phúc thẩm khẳng định, bản án sơ thẩm đã đánh giá đúng tính chất, mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội mà bà Trương Mỹ Lan gây ra. Với những thiệt hại đặc biệt lớn về tài chính, tác động tiêu cực đến hệ thống ngân hàng và xã hội, HĐXX quyết định giữ nguyên mức án tử hình như phán quyết cuối cùng đối với bị cáo Trương Mỹ Lan.