Hiện nay, Việt Nam đang đứng trước một cơ hội vàng để phát triển kinh tế tuần hoàn, một mô hình phát triển bền vững và tất yếu trong bối cảnh hiện nay. Kinh tế tuần hoàn không chỉ giúp tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và tăng trưởng bền vững.
Theo các chuyên gia, tiềm năng kinh tế tuần hoàn của Việt Nam là rất lớn, đặc biệt trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, năng lượng và giao thông. Trong lĩnh vực rác thải và năng lượng tái tạo, nhiều doanh nghiệp đã và đang triển khai các dự án xử lý rác thải và chuyển giao công nghệ nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
TS. Nguyễn Đình Trọng, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ T-TECH Việt Nam, cho biết việc ứng dụng kinh tế tuần hoàn trong các nhà máy xử lý rác là bước cuối cùng của chu trình tái chế và tái sử dụng chất thải. Công ty của ông đã triển khai khoảng 200 dự án lò đốt rác tại 34 địa phương và đã biến phần rác đốt thành nhiên liệu phát điện. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu lượng rác thải ra môi trường mà còn tạo ra nguồn năng lượng tái tạo sạch.
Bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đồng bộ hóa dữ liệu từ các bộ, ngành, doanh nghiệp và người dân. Việc xây dựng một nền tảng quốc gia để xác thực nguồn gốc sản phẩm và áp dụng công nghệ như blockchain sẽ giúp đảm bảo minh bạch và chống gian lận hiệu quả hơn trong chuỗi cung ứng.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, khẳng định rằng kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu để ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Tuy nhiên, để phát triển kinh tế tuần hoàn, Việt Nam cần tháo gỡ một số điểm nghẽn, đặc biệt là về chính sách và cơ chế hỗ trợ.
Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là việc thiếu linh hoạt trong các chính sách hiện hành. Cần có một chiến lược rõ ràng hơn, cùng với các cơ chế ưu đãi thuế và tín dụng xanh hiệu quả, để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư vào hạ tầng xử lý chất thải và chuyển giao công nghệ tuần hoàn.
Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các Nghị định sau đó đã tạo ra hành lang pháp lý cho mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn hiệu quả, vẫn cần những thay đổi đột phá trong tư duy và chính sách, cũng như sự tham gia tích cực của tất cả các bên liên quan.
Trước mắt, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tuần hoàn trong sản xuất và tiêu dùng sẽ là bước đi quan trọng. Các doanh nghiệp cần được khuyến khích và hỗ trợ để đầu tư vào công nghệ tái chế, tái sử dụng và xử lý chất thải một cách hiệu quả.
Ngoài ra, nâng cao nhận thức của cộng đồng về lợi ích của kinh tế tuần hoàn cũng là yếu tố then chốt. Khi người dân và doanh nghiệp cùng tham gia vào việc giảm thiểu rác thải, tái sử dụng sản phẩm và ủng hộ các sản phẩm đến từ mô hình kinh tế tuần hoàn, Việt Nam sẽ tiến gần hơn đến mục tiêu phát triển bền vững.
Tóm lại, với tiềm năng lớn và sự cần thiết của kinh tế tuần hoàn, Việt Nam đang có cơ hội để phát triển mô hình kinh tế mới, không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Sự phối hợp và đồng lòng của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân sẽ là chìa khóa để mở ra tương lai bền vững.